Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Program „Praca dla Więźniów” 

Program zainicjowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości w 2016 roku, a realizowany przez Służbę Więzienną program wspierania procesu readaptacji społecznej osób przebywających w zakładach karnych i aresztach śledczych, poprzez pracę a w szczególności mający na celu wesprzeć ich aktywizację i rozwój zawodowy. Praca sprzyja resocjalizacji oraz rozwojowi umiejętności zawodowych, jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi oddziaływania na skazanego, pomagająca i prewencyjna by móc uchronić skazanego przed powrotem na drogę przestępstw.

Resocjalizacja poprzez pracę

W polskim systemie prawnym kwestię zatrudniania osadzonych reguluje Kodeks Karny Wykonawczy. Rozróżniono w nim dwie formy świadczenia pracy odpłatnej i nieodpłatnej przez skazanych. W pierwszym przypadku skazani wykonują bezpłatne prace np. dla urzędu gminy zajmując się utrzymaniem porządku i czystości. W drugiej sytuacji skazani są zatrudniani odpłatnie m.in. przez prywatne osoby prowadzące działalność gospodarczą. Do najczęstszych prac należy praca przy produkcji czy pomoc w obsłudze urządzeń produkcyjnych.

W służbie społeczeństwu

Program "Praca dla więźniów" zakłada nie tylko możliwość zatrudniania osadzonych, ale również ulgi dla przedsiębiorców zatrudniających skazanych. Zakład Karny w Żytkowicach jest jednostką penitencjarną typu półotwartego posiadającą Oddział Zewnętrzny w Pionkach, które dały w całym 2022 pracę dla 1043 skazanych. Część z nich znalazła zatrudnienie na terenie zakładu karnego wykonując prace w więziennej kuchni, pralni czy też prace remontowe i porządkowe na rzecz jednostki penitencjarnej. Natomiast duża część osadzonych każdego dnia wykonywała prace poza terenem jednostki penitencjarnej w systemie bez konwojenta. Skazani wykonywali prace na rzecz podmiotów m. in. : Urządu Gminy Garbatka Letnisko, Komendy Wojewódzkiej Straży Pożarnej w Warszawie – Ośrodek Szkolenia w Pionkach oraz prywatnych kontrahentów. Praca osadzonych wykonywana na cele charytatywne lub publiczne stanowi nieoceniony wkład pomocowy dla podmiotów zatrudniających nieodpłatnie skazanych. Zakład Karny w Żytkowicach systematycznie podejmuje działania w celu pozyskania nowych miejsc pracy dla osadzonych, poprzez liczne kontakty z lokalnymi przedsiębiorcami i przedstawicielami władz samorządowych. Do zatrudnienia odpłatnego są w pierwszej kolejności kierowani osadzeni wobec których sądy nałożyły obowiązek alimentacyjny, lub inne zobowiązania finansowe (nawiązki, obowiązek naprawienia szkody, grzywny) jak też skazani, którzy znajdują się w trudnej sytuacji materialnej i rodzinnej. Innym pozytywnym czynnikiem pracy skazanych poza terenem zakładu karnego jest możliwość sprawdzenia postawy skazanego w warunkach w których przebywa bez nadzoru funkcjonariuszy. Jest to jeden z elementów przygotowania skazanego do opuszczenia zakładu karnego poprzez sprawdzenie czy będzie on wstanie zgodnie z prawem funkcjonować w społeczeństwie przestrzegając ustalonych zasad, norm prawnych i społecznych.

Tekst i zdjęcia: por. Paweł Wójcik