Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Spożycie alkoholu w Polsce

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), 1 na 20 zgonów na świecie jest spowodowany przez alkohol. Tylko w 2016 roku życie w ten sposób straciło ponad 3 mln osób. Polska jest w czołówce europejskich krajów z najwyższym spożyciem alkoholu na osobę. Co roku pijemy też coraz więcej. Średnia spożycia alkoholu w Polsce jest wyższa niż średnia europejska – według danych WHO w Polsce na jednego mieszkańca przypadało w 2016 roku średnio 10,4 litra czystego alkoholu etylowego, co sprawia, że nasz kraj znajduje się w czołówce europejskich państw pod względem spożycia alkoholu. Z ekspertyzy sporządzonej przez Instytut Psychiatrii i Neurologii wynika, że średnie spożycie alkoholu na jednego mieszkańca w Polsce wynosi 9,4 litra, natomiast w Warszawie jest wyższe od przeciętnego o 50 proc. i wynosi średnio 13,3 litra.

Najczęściej Polacy piją piwo (56%) i wódkę (36%), rzadziej wino (8%), jednak w samej Warszawie większy jest udział w spożyciu win – jest to 25 proc. całej konsumpcji.

Profilaktyka

W dzisiejszych czasach coraz częściej mamy do czynienia z przestępstwami pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Łatwa dostępność alkoholu sprawia, że społeczeństwo nie ma świadomości jak bardzo wzrasta ryzyko doświadczania wszelkiego rodzaju konsekwencji przez osoby nadużywające napojów alkoholowych. Tworzonych jest coraz więcej placówek i ośrodków pomagających osobom nadużywającym alkohol i osobom uzależnionym. Ośrodki te mogą być niezbędne dla zapobieganiu zachowaniom przestępczym dokonywanym w stanie nietrzeźwości. W Aresztach i Zakładach Karnych tworzy się odpowiednie oddziaływania mające na celu pracę z osobami uzależnionym - oddziaływania w ramach pracy indywidualnej zwanej Krótką Interwencją, czy Indywidualnym Programem Terapeutycznym. Wdrażane są przez kadrę penitencjarną także Programy Readaptacji Społecznej skupione m.in. na profilaktyce uzależnień, pogłębianiu świadomości oraz uwrażliwiające na negatywne skutki nadużywania alkoholu. Wspomniane oddziaływania są bezsprzecznie niezbędne, aby wzrósł poziom samoświadomości, który może stanowić bazę do dalszej pracy w zakresie profilaktyki uzależnień. Prowadzący wskazują na najważniejsze aspekty trzeźwego funkcjonowania w społeczeństwie dając szansę każdemu uczestnikowi na zlokalizowanie indywidualnych czynników ryzyka, które w jego przypadku mogłyby wpłynąć na rozwój uzależnienia.

„Myślę trzeźwo”

Jednym z oddziaływań penitencjarnych jest stworzony przez psychologów działu penitencjarnego program readaptacji społecznej „Myślę trzeźwo”. Głównymi założeniami programu są promocja zdrowia, wskazanie pozytywnych aspektów trzeźwego funkcjonowania w społeczeństwie oraz uświadomienie konsekwencji, jakie uczestnicy programu ponieśli lub mogą ponieść w związku z nadużywaniem alkoholu. Oddziaływania prowadzone w ramach zajęć mają na celu wpłynąć na uczestników w taki sposób, aby dokonali we własnym zakresie zmian w myśleniu, osobistych przekonaniach oraz zmienili dotychczasowe wyuczone wzorce zachowań związanych ze spożywaniem alkoholu. Głównymi celami są: zmniejszenie chęci do picia alkoholu oraz motywowanie do ograniczenia lub całkowitej eliminacji alkoholu z życia uczestników programu. Poprzez wzrost wiedzy na temat szkodliwości alkoholu oraz możliwych do poniesienia konsekwencji wzrasta szansa na dokonanie zmian w postrzeganiu, podejmowaniu decyzji oraz stwarza szansę na zapamiętanie treści ważnych indywidualnie dla każdego uczestnika. Wiedza ta może mieć ogromne znaczenie w późniejszym procesie funkcjonowania społecznego. W efekcie ćwiczeń związanych z asertywnymi sposobami wypowiadania swojego zdania i odmawiania mają szansę nauczyć się i utrwalać prezentowane zachowania, by w przyszłości wykazać się skutecznym sposobem wypowiedzi. Poprzez identyfikację oraz modyfikację dotychczasowych przekonań program ma na celu wzrost świadomości o szeroko pojętej szkodliwości alkoholu, a co za tym idzie, zmniejszenie chęci do spożywania alkoholu po odbyciu kary pozbawienia wolności. Korzystając z różnego rodzaju oddziaływań (miniwykłady, dyskusja, ćwiczenia grupowe z zastosowaniem alkogogli, ''burza mózgów'', prezentacja filmu) prowadzący psychologowie mają na celu budowanie oraz wzmacnianie istniejącej już motywacji uczestników do zminimalizowania ilości spożywanego alkoholu po odbyciu kary pozbawienia wolności oraz do utrzymywania całkowitej abstynencji w sytuacji uzależnienia od alkoholu. Poza spotkaniami w ramach programu readaptacji społecznej prowadzący wspierają również uczestników i świadczą pomoc w zakresie autodiagnozy uzależnienia lub samoistnej inicjatywy uczestników do pracy indywidualnej nad problemem. Ćwiczenia z zastosowaniem alkogogli symulują upośledzenie zmysłów jakich doznaje przeciętna osoba po spożyciu alkoholu. W trakcie ćwiczeń z użyciem alkogogli uczestnicy doświadczają obniżenia koncentracji, spowolnienia czasu reakcji, niemożności określenia kierunków, zniekształcenia widzianego obrazu, zmiany w ocenie odległości, zmniejszenia możliwości oceny sytuacji, widzenia podwójnego oraz braku koordynacji mięśniowej.

Zatrzymać problem

W dniu, w którym obchodzimy Ogólnopolski Dzień Trzeźwości warto zwrócić szczególną uwagę na problem dotyczący alkoholizmu. Często bagatelizowane problemy, wypierane ze świadomości prowadzą do tragicznych w skutkach konsekwencji. Alkoholizm dotyka rodziny – jedna uzależniona od alkoholu osoba w rodzinie negatywnie wpływa na całe jej funkcjonowanie. Samodzielne próby rozwiązania problemu jedynie przedłużają występowanie objawów chorobowych. Warto wtedy sięgnąć po pomoc - dla siebie oraz bliskich.

Instytucje służące pomocą: http://parpa.pl/index.php/placowki-lecznictwa 

Tekst: por. Agnieszka Dzimińska/mł.chor.Sandra Rumpert

Zdjęcia: por. Agnieszka Dzimińska