Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Powstanie warszawskie było wystąpieniem zbrojnym przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim, zorganizowane przez Armię Krajową w ramach akcji „Burza”, połączone z ujawnieniem się i oficjalną działalnością najwyższych struktur Polskiego Państwa Podziemnego. Największa operacja militarna Armii Krajowej. Swoim maksymalnym zasięgiem objęła część lewobrzeżnych dzielnic miasta, niewielki obszar prawobrzeżnej Warszawy, a także Puszczę Kampinoską, Legionowo i okolice Marek. Była to największa bitwa, stoczona podczas II wojny światowej przez organizację podziemną z wojskami okupacyjnymi

Powstanie warszawskie było wymierzone militarnie przeciw Niemcom, a politycznie przeciw ZSRR oraz podporządkowanym mu polskim komunistom. Dowództwo AK planowało samodzielnie wyzwolić stolicę jeszcze przed wkroczeniem Armii Czerwonej, licząc, że uda się w ten sposób wzmocnić międzynarodową pozycję rządu RP na uchodźstwie oraz powstrzymać realizowany przez Stalina proces wasalizacji i sowietyzacji Polski. Po wybuchu powstania Armia Czerwona wstrzymała ofensywę na kierunku warszawskim, a radziecki dyktator konsekwentnie odmawiał udzielenia powstaniu poważniejszej pomocy. Wsparcie udzielone powstańcom przez USA i Wielką Brytanię miało natomiast ograniczony charakter i nie wpłynęło w sposób istotny na sytuację w Warszawie. W rezultacie słabo uzbrojone oddziały powstańcze przez 63 dni prowadziły samotną walkę z przeważającymi siłami niemieckimi, zakończoną kapitulacją 3 października 1944.

W trakcie dwumiesięcznych walk straty wojsk polskich wyniosły ok. 16 tys. zabitych i zaginionych, 20 tys. rannych i 15 tys. wziętych do niewoli. W wyniku nalotów, ostrzału artyleryjskiego, ciężkich warunków bytowych oraz masakr urządzanych przez oddziały niemieckie zginęło od 150 tys. do 200 tys. cywilnych mieszkańców stolicy. Na skutek walk powstańczych oraz systematycznego wyburzania miasta przez Niemców uległa zniszczeniu większość zabudowy lewobrzeżnej Warszawy, w tym setki bezcennych zabytków oraz obiektów o dużej wartości kulturalnej i duchowej.

Funkcjonariusze Służby Więziennej radomskiego aresztu każdego roku, w rocznicę wybuchu Powstania o godzinie 17.00 zatrzymują się na chwilę, by w ten sposób oddać hołd walczącym Powstańcom. Pamięć ta nie sprowadza się do jednego dnia. Od lat w radomskim areszcie podejmowane są różne inicjatywy upamiętniające Powstanie i jego uczestników m.in. Paczka dla Bohatera, Napisz list do Powstańca.

Wychowawcy, prowadząc działania resocjalizacyjne, starają się zaszczepić wśród osadzonych wartości patriotyczne, którymi kierowali się Powstańcy, prowadząc takie programy resocjalizacji społecznej jak „Piosenki Patriotyczne” czy spotkania, w trakcie których przybliżane są osadzonym powody i okoliczności wybuchu Powstania Warszawskiego. Zajęcia kulturalno-oświatowe tego typu dla skazanych kształtują postawy obywatelskie i patriotyczne, przede wszystkim rozbudzają ciekawość osadzonych historią Polski, pomagają kształtować odpowiedzialność za własny kraj oraz wyrabiają szacunek dla narodowego dorobku i tradycji. W tym roku w ramach kształtowania postaw patriotycznych  osadzeni z radomskiej jednostki, w ramach zajęć Kulturalno Oświatowych uczcili pamięć o żołnierzach Armii Krajowej i zapalili symboliczne znicze na grobach żołnierzy

opracowanie ppor. Michał Słowiński