Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Akcją odbicia radomskiego więzienia dowodził porucznik „Harnaś”, który wyznaczył termin na niedzielę 9 września 1945 roku o godz. 20:00. 

Partyzanci przybyli na koncentrację w nocy z 8 na 9 września w lasach na południu od Zalesia. Tam omówiono plan działania, który miał być powtórzeniem odbicia więzienia w Kielcach, które miało miejsce 15 sierpnia.

Grupa uderzeniowa rozbiła stalową bramę i wtargnęła do środka więzienia. Obsługa więzienna wydała klucze, a nawet pomagała otwierać więzienne cele. Więźniowie z niektórych cel przy pomocy desek z rozbitych prycz wyważali drzwi i sami się oswobadzali. Ustawienie oswobodzonych w czwórki trwało dość długo. Na sygnał z rakietnicy kolumna na czele z por. „Harnasiem” ruszyła przez plac Jagielloński, dalej do ulicy Struga. Po dojściu do ulicy Spacerowej, uwolnionym przekazano informację, że są wolni i mogą schronić się po wsiach u znajomych, byle tylko nie wracali do domów. Uczestników akcji załadowano do samochodów, które odjechały na północ w rejon Gutowa i Jankowic.

Podstawowym założeniem planu było wykonanie zadania przy jednoczesnym oszczędzeniu w walce nie tylko własnych żołnierzy, ale także przeciwnika.

Druga grupa odpowiadała za niedopuszczenie do interwencji oddziału NKWD skoszarowanego w poniemieckich barakach wzdłuż rzeki Mlecznej. Rosjanie próbowali kilkukrotnie przyjść z odsieczą załodze więzienia jednak dobrze skoordynowana i zaplanowana przez partyzantów akcjia uniemożliwiła interwencję.

Grupa 18 narodowców pod dowództwem Adama Gomuły „Beja” odpowiadała za atak na budynek urzędu bezpieczeństwa położony przy ulicy Tadeusza Kościuszki i trzymanie w szachu stacjonującej tam grupy KBW.

Akcja trwała 30 minut i umożliwiła ucieczkę 300 więźniom, z których 60 było żołnierzami AK. W operacji uczestniczyło łącznie 150 partyzantów.

Radomski Areszt Śledczy tradycyjnie był licznie reprezentowany przez funkcjonariuszy na czele z Zastępcą Dyrektora Aresztu kapitanem Jarosławem Modrzeckim. Służba Więzienna wystawiła również wartę honorową pod tablicą przy budynku dawnego więzienia oraz pod pomnikiem "Jodła" Armii Krajowej. 

Uroczysta Msza Święta odbyła się w kościele garnizonowym.

W rocznicę tych wydarzeń złożono kwiaty pod tablicą przy gmachu starego więzienia przy ulicy Malczewskiego w Radomiu.

Pod pomnikiem Armii Krajowej Okręgu „Jodła” przy ul. Niedziałkowskiego odegrano hymn państwowy, oddana została salwa honorowa oraz złożone zostały kwiaty.

opracowanie: Zespół Prasowy AŚ Radom 

zdjęcia: Zespół Prasowy AŚ Radom