Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Odbywanie przez skazanego kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w s.d.e. następuje na mocy zezwolenia sądu penitencjarnego i dotyczyć może kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej 1 roku i 6 miesięcy. W czasie odbywania kary pozbawienia wolności w s.d.e. skazany ma obowiązek określonego zachowania się, w szczególności pozostawania we wskazanym przez sąd penitencjarny miejscu w wyznaczonym czasie, noszenia nadajnika oraz udzielania wyjaśnień sędziemu penitencjarnemu i kuratorowi sądowemu dotyczących przebiegu odbywania kary i wykonywania nałożonych na niego obowiązków.

Udzielając zezwolenia na odbywanie przez skazanego kary pozbawienia wolności w s.d.e. sąd penitencjarny określa przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, w których skazany ma prawo oddalić się z miejsca stałego pobytu lub innego wskazanego miejsca na okres nieprzekraczający 12 godzin dziennie, w szczególności w celu świadczenia pracy, wykonywania praktyk religijnych, kształcenia, sprawowania opieki nad inną osobą lub dokonania niezbędnych zakupów.

Wykonywanie przez skazanego nałożonych na niego przez sąd penitencjarny obowiązków podlega ścisłej kontroli. Uchylanie się od wykonywania tych obowiązków skutkuje uchyleniem zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w s.d.e i osadzeniem w zakładzie karnym.

Jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać zezwolenie na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?

Sąd penitencjarny może udzielić zezwolenia na odbycie kary w s.d.e, jeżeli:

-kara pozbawienia wolności orzeczona wobec skazanego nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy,

-skazany posiada określone miejsce stałego pobytu oraz zgodę osób pełnoletnich wspólnie z nim zamieszkujących oraz właścicieli lokalu,

-jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary oraz jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym,

-udzieleniu takiego zezwolenia nie stoją na przeszkodzie warunki mieszkaniowe skazanego umożliwiające funkcjonowanie s.d.e., a także możliwości techniczno-organizacyjne wykonywania tego dozoru przez właściwy podmiot (art. 43la§1 k.k.w. zm. Ustawą z dnia 31.03.2020 r. o zm. Ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. 2020 poz. 568).

Pod ciągłym dozorem

Nadajnik zamontowany na przegubie dłoni lub na nodze, potocznie nazywany „bransoletką”, umożliwia skazanym uczestniczenie podczas odbywania kary w życiu zawodowym i rodzinnym. Sąd nakłada na osadzonego konkretne obowiązki, jak na przykład podjęcie pracy, rozpoczęcie terapii, konieczność przebywania w miejscu zamieszkania w określonych godzinach, z których osadzony musi się wywiązywać. Odpowiednio zaplanowane działania są elementem resocjalizacji. Skazany uczestniczy w życiu rodziny oraz najbliższego środowiska społecznego prawidłowo wywiązując się z roli rodzica, pracownika czy członka społeczności lokalnej. Może wypełniać codzienne obowiązki domowe ale również pracować czy się leczyć. Dodatkowo dzięki przebywaniu rodzica w środowisku rodzinnym dziecko nie doświadcza niekorzystnych konsekwencji wynikających z rozłąki związanej z wykonywaniem kary pozbawienia wolności w warunkach zakładu karnego. System dozoru elektronicznego to także korzyść dla społeczeństwa. Jest to najtańszy sposób odbywania kary. Miesięczny koszt osoby objętej dozorem jest dziesięciokrotnie mniejszy od kosztów utrzymania osadzonego w zakładzie karnym.

Zespół Terenowy

W 2018 roku na terenie Aresztu Śledczego w Warszawie - Grochowie w ramach struktury Działu Ochrony powołano dwa Zespoły Terenowe Systemu Dozoru Elektronicznego. W związku z rozbudową Systemu Dozoru Elektronicznego, zwiększeniu jego pojemności, w 2020 roku na terenie Aresztu Śledczego w Warszawie - Grochowie powołano Dział Dozoru Elektronicznego, w skład którego wchodzi czternastu funkcjonariuszy i sześciu pracowników cywilnych. Funkcjonariusze pełniący służbę w Dziale Dozoru Elektronicznego do swojej dyspozycji mają dwa samochody służbowe, które tylko w październiku br. pokonały łącznie 12375 km. Dwie załogi Zespołów Terenowych Systemu Dozoru Elektronicznego zrealizowały czynności materialno – techniczne w terenie, u 359 osób objętych dozorem elektronicznym.

Podstawowym zadaniem zespołów SDE jest przede wszystkim wykonywanie czynności materialno-technicznych związanych z wykonywaniem kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Realizacja czynności wykonywanych przez funkcjonariuszy Służby Więziennej polega na: sprawdzaniu warunków technicznych; instalacji urządzeń monitorujących; deinstalacji urządzeń monitorujących po zakończeniu lub przerwaniu odbywania kary, jak również wizyty związane z kontrolą lub naruszeniem warunków odbywania kary.

opracowanie: ppor. Ewa Smolińska

zdjęcia: Dział Dozoru Elektronicznego