Święto Narodowe Trzeciego Maja
Święto Narodowe Trzeciego Maja obchodzone jest na pamiątkę uchwalenia przez Sejm Czteroletni (Sejm Wielki), 3 maja 1791 r. Ustawy Rządowej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, nazywanej powszechnje Konstytucją 3 maja. Była to pierwsza w Europie spisana konstytucja - druga na świecie (po amerykańskiej) spisana konstytucja. Konstytucja oddała wszystkich obywateli „pod opiekę prawa i rządu krajowego”, regulowała system prawny państwa, wprowadzając ustrój monarchii konstytucyjnej i zasadę trójpodziału władzy. Ustawa rządowa zniosła liberum veto, konfederację i wolną elekcję. Choć interwencja militarna Rosji udaremniła reformę Rzeczypospolitej w połowie 1792 r., to do dzisiaj Konstytucja 3 maja stanowi jeden z fundamentów polskiej tradycji i państwowości. Dzień uchwalenia Konstytucji został uznany za święto narodowe już 2 dni po jej uchwaleniu. Święto to było zakazane przez 123 lata zaborów, w 1919 rm przywrócono je w II Rzeczypospolitej Polskiej, podczas II wojny światowej okupanci niemieccy i sowieccy zdelegalizowali je. Po zakończeniu II wojny światowej święti było obchodzone tylko do 1946 r., a następnie zniesiono je w 1951 r. Jako Święto Narodowe Trzeciego Maja zostało przywrócone dopiero w 1990 r.
tekst: mjr Paweł Wcisło
ilustracja: WSAiB