Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Program ruszył 1 lutego br. Od tego czasu uczniowie z całej Polski brali udział w spotkaniach związanych z edukacją prawną młodzieży i prewencją przestępstw. Zajęcia były prowadzone przez funkcjonariuszy Służby Więziennej na terenie jednostek penitencjarnych i w szkołach.

23 917 uczniów z całego kraju – 12 392 ze szkół ponadpodstawowych i 11 525 z podstawówek – to skala prowadzonych działań.

Profilaktyka

– Taka lekcja jest okazją, by uczeń przyszedł do więzienia, zobaczył zakład karny i przekonał się, że nie jest to przyjemne miejsce. Funkcjonariusze Służby Więziennej organizują kilkugodzinne spotkania, które mają wymiar profilaktyczny – powiedział wiceminister sprawiedliwości Michał Woś na zjeździe klas mundurowych w Szkole Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości w Kaliszu. Podobnego zdania był gen. insp. Jacek Kitliński, Dyrektor Generalny Służby Więziennej. – Tego typu spotkania z funkcjonariuszami Służby Więziennej to świetna lekcja dla uczniów, ale i dla nauczycieli. Mogą oni zobaczyć co dzieje się z człowiekiem, kiedy nie przestrzega on prawa – tłumaczył generał Kitliński.

Sukces programu nie byłby możliwy, gdyby nie wytrwała praca funkcjonariuszy SW. – W każdej jednostce organizacyjnej Służby Więziennej powołany został koordynator, który odpowiadał za realizację zajęć – wyjaśnia Kajetan Rajski, pełnomocnik Dyrektora Generalnego Służby Więziennej do spraw edukacji prawnej i proobronnej młodzieży, odpowiedzialny za przygotowanie i realizację programu w wymiarze ogólnopolskim. Jest wdzięczny koordynatorom za zaangażowanie, merytoryczność i pełen profesjonalizm.

W jednostkach penitencjarnych

Spotkania z młodzieżą na terenie jednostek penitencjarnych zostały podzielone na dwie części. Pierwsza obejmowała ogólne zagadnienia związane z prawem karnym. Uczniowie nauczyli się, m. in. odróżniać zbrodnię od występku, z zaciekawieniem słuchali o ponoszeniu odpowiedzialności za własne czyny.

Po teorii była praktyka, czyli oprowadzanie po terenie więzienia. Kilkuosobowa cela wypełniona tylko najpotrzebniejszymi i dozwolonymi rzeczami osadzonych nawet w najmniejszym stopniu nie przypominała pokoju nastolatka. Młodzi ludzie zobaczyli jak wygląda sala widzeń, pole spacerowe, świetlica oraz kaplica, zapoznali się z rozkładem dnia osadzonego, jak często może kontaktować się lub widzieć z rodziną.

Spotkanie z osadzonymi to kolejny etap tej nietypowej lekcji i chyba najbardziej wyczekiwany przez młodych ludzi. Dzięki tym spotkaniom poznali różne historie i powody, dla których skazani znaleźli się za kratami. Usłyszeli od nich, że jedna zła decyzja, brak asertywności czy złe towarzystwo może przekreślić plany życiowe na długie lata.

Mjr Arkadiusz Bargieł, starszy wychowawca działu penitencjarnego Zakładu Karnego w Koronowie uważa, że treści przekazywane młodzieży podczas spotkań są im bardzo potrzebne, wręcz niezbędne. – Uczniowie szkół podstawowych i średnich są narażeni na wiele pokus i podejmują często sporo nieprzemyślanych decyzji. Przekazywane przez funkcjonariuszy Służby Więziennej wiadomości na terenie jednostek penitencjarnych oddziałują prewencyjnie, poszerzając horyzonty myślowe dzisiejszych nastolatków oraz pobudzają niejednokrotnie do refleksji nie tylko uczniów, ale również ich opiekunów – dodał.

– Ogromne zainteresowanie szkół, nie tylko tych, które już wcześniej współpracowały z jednostkami penitencjarnymi, ale także wielu nowych pokazuje, że tego typu zajęcia są potrzebne i jest na nie miejsce w programie zajęć szkolnych – powiedziała chor. Katarzyna Traczuk, rzecznik Zakładu Karnego w Opolu Lubelskim.

W wybranych jednostkach penitencjarnych zorganizowano dodatkowo lekcje bezpieczeństwa w ramach projektu „Szanuj zasady – chroń życie” we współpracy z Inspekcją Transportu Drogowego. Podczas spotkania młodzież poznała codzienną pracę inspektorów i ich obowiązki służbowe. Głównym celem było jednak wyjaśnienie uczniom zasad bezpieczeństwa, których należy przestrzegać, będąc użytkownikiem ruchu drogowego – zarówno jako kierowca, ale i jako pieszy. Inspektorzy wyjaśnili, m.in. czym jest „korytarz życia”, jakie są zasady korzystania z telefonu komórkowego podczas jazdy oraz o czym warto pamiętać, zbliżając się do przejścia dla pieszych.

W szkołach podstawowych

Spotkania funkcjonariuszy Służby Więziennej z uczniami klas podstawowych miały miejsce na terenie szkół. Tu też młodzi ludzie poznali podstawowe zagadnienia prawne i że prawo musi być przestrzegane. Funkcjonariusze opowiadali o swojej pracy, mówili, jak jednostka wygląda od środka oraz zaprezentowali środki przymusu bezpośredniego i ochronne. Uczniowie zobaczyli funkcjonariuszy reprezentujących różne piony służby podczas wykonywania typowych zadań służbowych. Zostali zapoznani z zasadami rekrutacji, dowiedzieli się o możliwościach rozwoju i przywilejach, jakie daje wybór tej ścieżki kariery.

– Funkcjonariusze Służby Więziennej spełnili wzorowo powierzone im zadania. Ten etap kończymy też z poczuciem, że pojawiliśmy się w odpowiednim czasie, gdzie skala problemów z osobami nieletnimi wzrasta z roku na rok. A obecność koordynatorów w szkołach, którzy omawiali nie tylko zagadnienia prawne i skutki popełnianych czynów karalnych, ale również dzielili się własnym doświadczeniem, stało się realną przestrogą dla młodych osób – przyznaje plut. Justyna Przygudzka-Krzemień, koordynator z Aresztu Śledczego w Koszalinie.

W rozmowach pojawiało się zjawisko przemocy rówieśniczej oraz problem stalkingu i cyberprzemocy. Mundurowi podawali przykłady zachowań oraz nieodpowiedzialnych decyzji, które w konsekwencji mogą doprowadzić do umieszczenia w zakładzie karnym. Dużą atrakcją dla uczniów okazały się pokazy z udziałem psa służbowego, podczas których dowiedzieli się, jak wygląda proces szkolenia zwierząt oraz czym zajmują się czworonogi w jednostce penitencjarnej.

Nabór do programu „W służbie prawu” na kolejny rok szkolny ruszy w połowie sierpnia. Zachęcamy wszystkie szkoły do współpracy. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie internetowej www.sw.gov.pl w zakładce „Edukacja młodzieży”.

Zespół Prasowy CZSW