Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Wspólne oddziaływania psychologa i wychowawcy

W Oddziale Zewnętrznym w Bydgoszczy-Fordonie realizowany jest nowy program resocjalizacji sprzyjający przygotowaniu do readaptacji społecznej skierowany do grupy skazanych, wymagających kształtowania umiejętności społecznych i poznawczych oraz zapobiegania negatywnym skutkom izolacji, a zwłaszcza skazanych odbywających długoterminowe kary pozbawienia wolności. Program pn. "Trening funkcji poznawczy- gry i zabawy" prowadzi st. szer. Monika Karska oraz st. chor. Sylwia Różycka - wychowawca i psycholog działu penitencjarnego.

Wychodząc naprzeciw potrzebom osadzonych

Przyglądając się populacji skazanych jedną z podstawowych kwestii rzucających się w pierwszym momencie w oczy jest brak umiejętności radzenia sobie z frustracją wynikającą z faktu izolacji penitencjarnej. Osadzeni nie posiadają też konstruktywnych umiejętności zagospodarowania czasu wolnego. Powyższe trudności są charakterystyczne dla osadzonych o niskim poziomie intelektualnym oraz niskim poziomie wykształcenia, co ściśle powiązane jest z brakiem umiejętności społecznych i poznawczych takich jak: budowanie więzi i poprawnych relacji z drugim człowiekiem, zdolność do logicznego myślenia, analizy sytuacji, stosowanie strategii w swoich działaniach, myślenie przyczynowo skutkowe, czy umiejętność funkcjonowania w ramach pewnych reguł. Wszystkie wymienione umiejętności mogą być rozwijane w czasie zagospodarowywania czasu wolnego poprzez odpowiednie działania edukacyjne z zakresu rozwijania funkcji poznawczych.

Konstruktywne zagospodarowanie czasu wolnego 

W kręgach jednostek penitencjarnych jednym z czynników kryminogennych jest ograniczona umiejętność spędzania czasu wolnego w sposób społecznie akceptowany. Często wyrazem tego staje się przebywanie w środowisku kryminogennym, stosowanie środków psychoaktywnych, nieumiejętność rozładowywania napięć. W celu wzmocnienia pozytywnego potencjału tkwiącego w jednostce i zniwelowania stresu związanego z powrotem do społeczeństwa należy wyposażyć osadzonych w swoiste umiejętności i wiedzę niezbędną do radzenia sobie z sytuacją trudną, jaką jest w tym przypadku przede wszystkim sam pobyt w warunkach izolacji więziennej. Realizacja programu ma na celu ukazanie skazanym możliwości spędzania czasu wolnego w sposób akceptowany społecznie. Mała grupa osadzonych umożliwia indywidualne podejście do osadzonego uwzględniając jego deficyty, radzenie sobie z emocjami oraz stopień prizonizacji. Pozwala to też zaspokoić potrzebę rywalizacji realizowaną w społecznie akceptowany sposób.

Ponadto w ramach konstruktywnego zajęcia czasu wolnego zajęcia zostały wpisane w harmonogram zajęć świetlicowych dla tymczasowo aresztowanych, którzy zgłoszą chęć uczestnictwa w grach i zabawach wraz z wychowawcą i psychologiem.

Rezultat

Stymulowanie rozwoju struktur poznawczych skazanych, wyposażenie ich w nowe społeczne kompetencje, wzbudzanie w skazanych własnej aktywności, zwiększenie samooceny, polepszenie samopoczucia, ukształtowanie poczucia przydatności, nabycie nowych umiejętności, rozładowanie negatywnych napięć, emocji i agresji oraz kształtowanie samokontroli i umiejętności społecznych. Dodatkowym ważnym elementem dla wychowawcy, jak i psychologa jest bliższe poznanie funkcjonowania osadzonego w warunkach izolacji, a gry i zabawy są doskonałym narzędziem. 

Tekst/ zdjęcia: st. szer. Monika Karska