Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Odbywanie kary wraz z dzieckiem

Zgodnie z art. 87 kkw kobiety mogą odbywać kary pozbawienia wolności wraz z dzieckiem do ukończenia przez nie 3 roku życia. W przywięziennych Domach dla Matki i Dziecka – w Zakładzie Karnym nr 1 w Grudziądzu oraz Zakładzie Karnym w Krzywańcu każdego roku przebywa niespełna 200 dzieci. W placówce matki sprawują bezpośrednią, całodobową opiekę nad dziećmi.

Kim są penitencjarne matki?

Mają od 18 do 42 lat, odbywają kary od zastępczych – kilkudziesięciodniowych, po wieloletnie za najcięższe zbrodnie przeciwko zdrowiu i życiu. Ponad połowa z nich posiada wykształcenie podstawowe. Około 10 proc. wychowywało się w rodzinach pełnych, pozostałe wychowywane były przez opiekunów zastępczych bądź w placówkach. Około 60 proc. z nich jest uzależnionych (40 proc. od alkoholu, 20 proc. od narkotyków). Mają średnio 4 dzieci, 30 proc. rodzi w warunkach izolacji swoje pierwsze dziecko. Tylko kilka procent kobiet posiada realne wsparcie od ojców dzieci.

Jak wygląda praca z kobietami ciężarnymi i matkami?

W pracy z tą grupą osadzonych niezwykle istotnym jest trafna diagnoza czynników będących podłożem przestępczości. Zgodnie z  penitencjarnymi uregulowaniami praca nad deficytami kobiety ciężarnej jest realizowana możliwie szybko, gdyż po porodzie nie jest możliwym, aby aktywnie i w pełnym wymiarze godzin uczestniczyła w programach resocjalizacji czy np. terapii odwykowej. Jeżeli nie ma przeciwwskazań lekarskich kobiety uczestniczą także w szkole rodzenia, która poza fizycznym przygotowaniem ich do porodu kształtuje także ich postawy rodzicielskie. Oddziaływania w obszarze kompetencji macierzyńskich to podstawowy obszar pracy kadry Domu dla Matki i Dziecka. Pracuje nad nimi cały zespół placówki: kierownik, wychowawca, psycholog, pielęgniarki, dietetyk, lekarz pediatra oraz służba ochronna. Praca ta jest wieloetapowa i wieloaspektowa, gdyż  to właśnie od kompetencji matki zależy przyszłość dziecka rodzącego się w warunkach izolacyjnych.

Dzień Matki w więzieniu

Dzień Matki w grudziądzkim Zakładzie Karnym zawsze jest uroczyście celebrowany. W tym roku, po raz 28 odbyła się uroczysta msza święta w intencji wszystkich osadzonych matek, tych mających dzieci przy sobie i tych rozdzielonych z potomstwem więziennym murem. Ksiądz Wojciech Pyrzewski – kapelan grudziądzkich jednostek penitencjarnych w wygłoszonej homilii zaznaczył istotną rolę kobiety jaką jest macierzyństwo i zadania z niego wynikające. W swojej modlitwie pamiętał także o matkach osób pozbawionych wolności, gdyż mimo, że nie przebywają w izolacji penitencjarnej, są istotnym wsparciem w procesie resocjalizacji więźniów.

Matki i dzieci rozdzielone więziennym murem

Większość kobiet przebywających w więzieniu niestety nie może codziennie spędzać czasu ze swoimi dziećmi. Izolacja stawia przed nimi trudne zadanie jakim jest wypełnianie macierzyństwa na odległość. Nie realizują funkcji opiekuńczej, nie nadzorują procesu edukacji dzieci, nie muszą codziennie stawiać im granic. Ich zadanie macierzyńskie to podtrzymanie zbudowanej wcześniej więzi i towarzyszenie dziecku w procesie rozwoju, który nadzorują inni opiekunowie. Kobiety te w trakcie odbywania kary uczestniczą w szeregu programów resocjalizacji mających na cel wzmocnienie ich kompetencji rodzicielskich oraz integrację rodzin.

Tekst: kpt. Elżbieta Kamińska

Zdjęcia: sierż.sztab. 1.Wojciech Łączkowski, 2.kpt. Karolina Goss