84 lata temu, 17 września 1939 roku wojska Armii Czerwonej zaatakowały wschodnie tereny II Rzeczypospolitej.

 

     17 września 2023 roku odbyły się uroczystości miejskie upamiętniające napaść sowiecką  na Polskę. Jak co roku parlamentarzyści, przedstawiciele władz miasta, instytucji, służb mundurowych młodzież złożyli wieńce przy Pomniku Sybiraków oraz Tablicy upamiętniającej więzniów politycznych pomordowanych przez NKWD i UB. Uroczystość zorganizowana została przy udziale Związku Sybiraków Oddział w Chełmie. Służbę Więzienną podczas uroczystości reprezentował ppłk Damian Knap Dyrektor Zakładu Karnego  w Chełmie wraz z pocztem sztandarowym.
      Podpisany 23 sierpnia 1939 roku pakt dla wojny, jak bywa określane porozumienie między III Rzeszą a Związkiem Sowieckim, umożliwił Hitlerowi szybki atak na Polskę. Kolejna, tragiczna odsłona jego realizacji nastąpiła 17 września 1939 roku, gdy Armia Czerwona przekroczyła granice Rzeczpospolitej i zajęła ponad połowę jej terytorium. Był to początek prześladowań, ludobójstwa i deportacji setek tysięcy Polaków zamieszkujących wschodnie województwa. Obok terroru i wszechobecnej propagandy deportacje stały się jednym      z najgroźniejszych sowieckich narzędzi w walce z polskością. Były też wykorzystywane do pozyskania darmowej, niewolniczej siły roboczej. W wyniku sowieckich deportacji ucierpiało łącznie kilkaset tysięcy polskich obywateli. Stłoczeni w bydlęcych wagonach, w nieludzkich warunkach, często umierali już podczas wielotygodniowych transportów.
Pamięć o Polakach o deportowanych w głąb ZSRR nigdy nie zatarła się w powojennej Polsce, choćby ze względu na skalę tych represji, mimo że komunistyczne władze robiły wiele, by tak się właśnie stało. Świadectwa osób deportowanych i opracowania dotyczącego tego tematu funkcjonowały wyłącznie w tzw. drugim obiegu. Jeszcze pod koniec 1988 roku udało się zarejestrować Związek Sybiraków, ale dopiero po przełomie z 1989 roku oficjalnie przywrócono pamięć o ofiarach sowieckich deportacji. Inauguracja Światowego Dnia Sybiraka odbyła się w 2004 roku. Rangę oficjalnego święta państwowego w Polsce na mocy uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zyskał w 2013 roku. Celem Światowego Dnia Sybiraka jest upamiętnienie wszystkich osób, które wskutek realizacji paktu Hitler–Stalin zostały zesłane w głąb Związku Sowieckiego. Wielu deportowanych rodaków już nigdy nie powróciło do ojczyzny.

por. Kosiorek Paweł

Generuj pdf
Znajdź nas również na
Serwis Służby Więziennej