Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

W Zakładzie Karnym w Chełmie czytelnictwo książek odbywa się poprzez działalność punktów bibliotecznych zlokalizowanych w każdym z oddziałów mieszkalnych, co ułatwia dostęp osadzonym do książek. Księgozbiory i zbiory znajdujące się w bibliotece zakładu karnego zawierają podstawowe i aktualne akty prawne. Działalność biblioteki centralnej oraz funkcjonowanie punktów bibliotecznych w poszczególnych oddziałach oparta jest na aktualnym regulaminie biblioteki zatwierdzonym przez dyrektora jednostki, zgodnie z wymogami aktualnych regulacji prawnych w tym zakresie. Biblioteka gromadzi, opracowuje, uzupełnia i ochrania zbiory literatury pięknej, popularno-naukowej, społeczno-politycznej, podręczników, wydawnictw specjalistycznych. Opracowując zgromadzone materiały biblioteczne przechowuje, konserwuje, udostępnia i pomaga w korzystaniu z nich oraz informuje o zgromadzonych zbiorach i ich zawartości. Przy bibliotece centralnej funkcjonuje warsztat introligatora. Wymiana woluminów z punktów bibliotecznych przeprowadzana jest w ramach zasobów biblioteki centralnej. W każdym z punktów prowadzone są wykazy książek, co ułatwia odnalezienie zainteresowanym właściwego tytułu. Ponadto w każdym z oddziałów odbywa się dystrybucja prasy codziennej. Na wniosek skazanych wychowawca ds. kulturalno-oświatowych udostępnia akty prawne znajdujące się na stanie centralnej biblioteki.

W zakładach karnych szczególnie typu zamkniętego książka stanowi ważny element konstruktywnego wypełniania czasu wolnego osadzonych. Zajmuje ich myśli, wyobraźnię, pozwala odciąć się od bieżących problemów. Jak mówi starszy wychowawca chełmskiej jednostki „ W mojej pracy z osadzonymi książka stanowi jeden z ważnych elementów oddziaływań. Mogę stwierdzić, na podstawie mojej wieloletniej obserwacji, iż czytelnictwo jest niezwykle istotnym obszarem oddziaływań na skazanych. Czytanie książek, jak wiadomo jest podstawą rozwoju intelektualnego, poszerzania wyobraźni, rozwijania perspektywy myślenia w kierunku abstrakcyjnym, ubogacania słownictwa itd. W moim przekonaniu istotą pożądanych efektów czytania książek przez osadzonych, jest wskazywanie im odpowiedniej literatury. Właściwe treści nasycone empatią, człowieczeństwem, wiedzą o naturze człowieka, o świecie potrafią wyzwalać w skazanych przemyślenia i odczucia będące istotą zmiany, którą przez pryzmat prowadzonych oddziaływań w izolacji więziennej nazwać możemy zmianą resocjalizacyjną. Osadzeni podczas indywidualnych rozmów chętnie dzielą się swoimi spostrzeżeniami i przemyśleniami po przeczytaniu wskazanej im literatury”. Obecnie zbiory biblioteczne w Zakładzie Karnym w Chełmie liczą 11707 pozycji książkowych. W każdym roku zakupywane są ze środków zakładu karnego nowości ukazujące się na rynku wydawniczym. Księgozbiór wzbogacany jest również w ramach darowizny. Wpływy do księgozbiorów bibliotecznych od lat pochodzą z zakupów lub są darami otrzymywanymi od biblioteki, różnego rodzaju fundacji i stowarzyszeń działających na terenie naszego kraju.

Ponadto popularyzacja czytelnictwa odbywa się drogą radiowęzłową poprzez emitowanie powieści w wydaniu dźwiękowym – w każdy poniedziałek, środa, czwartek. W ostatnich latach osadzeni w ramach promocji czytelnictwa brali udział w akcji Narodowego czytania, uczestniczyli w spotkaniach autorskich. Osadzeni przebywający w zakładzie karnym typu półotwartego i otwartego w ramach zajęć kulturalno-oświatowych organizowanych poza terenem zakładu karnego odwiedzają Bibliotekę Publiczną w Chełmie korzystając z ofert edukacyjnych i kulturalnych jakie zapewnia biblioteka. W ramach długoletniej współpracy biblioteka przekazuje nieodpłatnie książki na rzecz centralnej biblioteki w Zakładzie Karnym w Chełmie, natomiast warsztat introligatorski działający przy centralnej bibliotece zakładu karnego od lat oprawia zbiory archiwalne chełmskiej biblioteki. Książki mogą inspirować skazanych do nowych działań, zachowań społecznych, intelektualnych, kulturalnych i opiekuńczych oraz uczyć i motywować do kształcenia. Mogą budzić i rozwijać zainteresowania, propagować określone style konstruktywnego życia wraz z przejmowaniem prawidłowych wzorów postępowania i zachowania. Wszystkie te działania mogą czynić skazanych bardziej podatnymi na pozytywne zmiany w kształtowaniu postaw społeczno-moralnych oraz dostarczyć szeregu wrażeń, wzruszeń i przeżyć natury intelektualnej i emocjonalnej. Osadzeni po przeczytaniu wybranej przez siebie książki niejednokrotnie mogą zastanowić się nad sobą i swoim sposobem życia, jak widać czasami to właśnie książka staje się impulsem do refleksji i zmiany.

Tekst i foto: kpt. Radosław Truszkowski

opracował: kpt. Łukasz Bielak