Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

W dniu 12 kwietnia br. na Placu Mikołajkowów w Dębicy, odbyła się uroczystość upamiętniająca 84. Rocznicę Zbrodni Katyńskiej oraz 14. Rocznicę Katastrofy Smoleńskiej, w której uczestniczyli parlamentarzyści, władze wojewódzkie, powiatowe, miejskie, gminne, przedstawiciele służb mundurowych oraz mieszkańcy Dębicy. Służbę Więzienną reprezentował Zastępca Dyrektora Zakładu Karnego w Dębicy mjr Piotr Kokoszka. Zgromadzeni oddali hołd pomordowanym w Katyniu i uczcili pamięć ofiar Katastrofy Smoleńskiej sprzed 14 lat.

17 września 1939 r. broniąca się przed napaścią Niemiec Polska została zdradziecko zaatakowana przez sowiecką Rosję. Agresja ze wschodu była konsekwencją paktu Ribbentrop – Mołotow, zawartego 23 sierpnia 1939 r. Do sowieckiej niewoli trafiło ponad 200 tys. polskich jeńców. Szeregowych po relatywnie krótkim czasie zwolniono. Część trafiła do obozów pracy. Polskich oficerów Sowieci zamknęli w specjalnych obozach NKWD w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Na początku 1940 r. sowieckie władze z Józefem Stalinem na czele zdecydowały o zamordowaniu polskich jeńców. Ofiarami zbrodni padli nie tylko oficerowie, ale także osoby cywilne. Zbrodnia katyńska przyniosła zagładę elit, zamordowano co najmniej 21 857 osób w tym wielu funkcjonariuszy ówczesnej Straży Więziennej. 

Informację o odkryciu masowych grobów w Katyniu Niemcy podali 13 kwietnia 1943r i do dziś jest to symboliczna rocznica obchodów popełnionej zbrodni. Rosjanie dopiero w kwietniu 1990 r. uznali swoją odpowiedzialność za zbrodnię. W roku 1992, na polecenie ówczesnego prezydenta Rosji Borysa Jelcyna strona polska otrzymała kopie dokumentów dotyczących zbrodni. Rosja wszczęła nawet śledztwo, które zakończono jednak w 2005 r. uznając, iż mord na polskich jeńcach nie był ludobójstwem, lecz „zwykłym” przestępstwem, które uległo przedawnieniu.

Na tzw. „Dębickiej Liście Katyńskiej” znajduje się ponad 50 nazwisk, którzy zostali bestialsko zamordowani wiosną 1940 r. Ponad 20 z nich upamiętniają „Dęby Pamięci” posadzone w 2009 i 2010 r. na Placu Mikołajkowów w Dębicy, w ramach akcji „Katyń – ocalić od zapomnienia”.

Tekst: mjr Mariusz Konefał, Zdjęcia: por. Łukasz Dec