Godzina „W”
Hołd
1 sierpnia 2023 roku pod iławskim ratuszem zebrały się tłumy aby oddać hołd poległym Polakom, walczącym o wolność w Powstaniu Warszawskim. Zakład Karny w Iławie reprezentował Dyrektor mjr Gaweł Gałdziński wraz z pocztem sztandarowym jednostki.
Godzina „W”
Kryptonim dnia i godziny rozpoczęcia w Warszawie akcji „Burza” - Powstania Warszawskiego, tj. godz. 17:00 we wtorek 1 sierpnia 1944.
Bohaterstwo
Powstanie Warszawskie było heroicznym zrywem polskiego podziemia w czasie II wojny światowej. Wybuchło 1 sierpnia 1944 roku jako próba wyzwolenia stolicy spod niemieckiej okupacji. Powstanie, planowane na kilka dni, upadło 3 października po 63 dniach walki. W jego wyniku zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców. O ile pod względem militarnym powstanie zakończyło się klęską, o tyle pod względem politycznym miało znaczenie ogromne. Rozpoczynając je, Polacy zademonstrowali dążenie do odzyskania i utrzymania niepodległości.
Walka z okupantem
Podziemna Armia Krajowa, wspierana przez ludność cywilną, stanęła do walki z niemieckimi siłami okupacyjnymi. Mimo braku odpowiedniego przygotowania i wsparcia od aliantów, powstańcy stawiali dzielnie opór. Zawziętość i bohaterstwo walczących mieszkańców miasta stały się symbolem polskiego oporu w czasie wojny.
Poświęcenie
Wraz z upływem czasu, niemieckie wojska zdobywały przewagę, doprowadzając do tragicznych zniszczeń Warszawy. Niewiele z miasta pozostało nietknięte, a liczba ofiar cywilnych i żołnierzy powstańczych była ogromna. Walka była szczególnie zacięta, ale brak wsparcia ze strony innych aliantów i decyzje polityczne uczyniły powstanie niemożliwe do wygrania.
Dziedzictwo
Mimo tragicznej klęski, Powstanie Warszawskie pozostało symbolem polskiej determinacji i odwagi w walce o wolność i niepodległość. W pamięci narodu na zawsze pozostaną bohaterowie tamtych dni, którzy oddali życie za ojczyznę i swoje przekonania. Ich poświęcenie jest niezapomnianym dziedzictwem dla kolejnych pokoleń Polaków.
tekst i zdjęcia: mjr Amadeusz Socha