79. Rocznica Wybuchu Powstania Warszawskiego
Wszyscy w mniejszym lub większym stopniu znamy zarys historyczny tego wydarzenia.
Zanim doszło do wybuchu Powstania Warszawskiego ludzie byli zmęczeni okupacją, niesłychanie trudnymi warunkami życia oraz jego zagrożeniem w każdym miejscu i czasie.
Momentem przełomowym był dzień 27 lipca 1944 roku, kiedy władze niemieckie powołały 100 000 mężczyzn do prac fortyfikacyjnych na przedpolach Warszawy. Celem było ogołocenie miasta z potencjalnie niebezpiecznego pierwiastka i prawdopodobne wywiezienie ich do obozów.
Co ciekawe, od tej chwili Warszawa odżyła. Młodzież polska zaczęła zachowywać się swobodniej. Patrole niemieckie w mniejszym zakresie zwracały uwagę na grupy Polaków.
Nie honorowano już napisów „Nur für Deutsche” (Tylko dla Niemców).
Nawet warszawscy tramwajarze nie zatrzymywali się na przystankach, gdzie czekali niemieccy pasażerowie, wołając, że to tramwaj tylko dla Polaków.
Resztę historii znamy.
Po wojnie natomiast wasalne państwo polskie zachowało swoją odrębność, przetrwało Stalina, który chciał z niego z czasem uczynić część ZSRR.
Dziś możemy śmiało postawić hipotezę, że Powstanie Warszawskie ocaliło na swój sposób odrębność państw satelickich Europy Środkowo-Wschodniej.
Polska, w odróżnieniu od państw bałtyckich i Mołdawii, nie została wcielona do ZSRR jako republika sowiecka. Polityczna cena takiej aneksji byłaby w przypadku Polski zbyt wysoka.
Świadomość tego faktu wpływała na ostrożniejszy stosunek ZSRR do satelickiej Polski niż do innych państw bloku wschodniego.
"My jeszcze znaczenia Powstania Warszawskiego w pełni nie widzimy.
Może będzie to jaśniejsze za kilkadziesiąt lat.
Tak jak bardzo pięknie ujawniło się znaczenie powstania styczniowego w listopadzie 1918 roku.
A przecież podobnie krytykowano je za rzekomy bezsens, za głupotę, za niewczesną decyzje."
prof. Andrzej Nowak,
historyk, sowietolog, kierownik Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Kawaler Orderu Orła Białego.
Powstanie Warszawskie nie było jedynie "uderzeniem pięścią w stół" kilkunastu tysięcy członków podziemia. Walczyła cała Warszawa.
Powstanie to ludzie, ich odwaga i poświęcenie dla pokoleń.
Dzięki nim możemy dziś dumnie żyć w wolnej Polsce.
Tekst: por. Karolina Domańska-Bednarek
Zdjęcia: archiwum jednostki