Historia ukryta w lasach – wykład o fabryce amunicji DAG w Zakładzie Karnym w Krzywańcu
DAG - Deutsche Sprengstoff AG
W dniu 27 września 2025 r. w Zakładzie Karnym w Krzywańcu odbyło się wyjątkowe spotkanie edukacyjne o charakterze historycznym. Wykład poprowadził pan Rafał, przedstawiciel Stowarzyszenia FIBER z Nowogrodu Bobrzańskiego, które od lat zajmuje się badaniem, dokumentowaniem i popularyzowaniem historii regionu lubuskiego.
Tematem spotkania była fabryka amunicji DAG (Deutsche Sprengstoff AG) – potężny kompleks przemysłowy funkcjonujący w czasie II wojny światowej w lasach w okolicach Krzywańca. Uczestnicy wykładu mieli okazję poznać niezwykle bogatą i niejednoznaczną historię tego miejsca – od jego powstania i roli w niemieckim przemyśle zbrojeniowym, przez działalność robotników przymusowych, aż po powojenne losy infrastruktury ukrytej pośród drzew.
Pan Rafał w barwny i angażujący sposób przybliżył również liczne ciekawostki i lokalne legendy związane z dawnymi zakładami DAG, ukazując, jak wiele tajemnic kryją pozornie zwyczajne, znane z codziennych spacerów miejsca. Spotkanie stało się nie tylko lekcją historii, ale i refleksją nad znaczeniem pamięci, dziedzictwa oraz odpowiedzialności za to, jak opowiadamy o przeszłości.
Historia jako narzędzie resocjalizacji
Wykład został zorganizowany w ramach działań kulturalno-oświatowych prowadzonych przez Dział Penitencjarny Zakładu Karnego w Krzywańcu. Tego rodzaju inicjatywy stanowią istotny element procesu resocjalizacji i readaptacji społecznej osób pozbawionych wolności.
Kontakt z historią – zwłaszcza lokalną – pozwala skazanym poszerzać horyzonty, rozwijać umiejętność refleksji, budować tożsamość kulturową i poczucie przynależności do wspólnoty. Zajęcia tego typu uczą także szacunku do przeszłości, do pracy ludzkiej oraz do wartości, które tworzą społeczeństwo oparte na pamięci i współodpowiedzialności.
Kadra penitencjarna Zakładu Karnego w Krzywańcu konsekwentnie kładzie nacisk na wszechstronny rozwój osadzonych, realizując działania, które nie tylko uczą, ale również inspirują do pozytywnych zmian i budowania nowych postaw. Dzięki współpracy z organizacjami pozarządowymi, takimi jak Stowarzyszenie FIBER, możliwe jest wprowadzanie do programu resocjalizacyjnego wartościowych treści, łączących edukację, kulturę i wychowanie obywatelskie.
Podziękowania
Dyrekcja oraz kadra penitencjarna Zakładu Karnego w Krzywańcu składają serdeczne podziękowania panu Rafałowi oraz Stowarzyszeniu FIBER za zaangażowanie, pasję i profesjonalizm w przekazywaniu wiedzy historycznej.
Takie spotkania pokazują, że edukacja i kultura mogą stać się mostem pomiędzy przeszłością a przyszłością, otwierającym drogę do refleksji, samorozwoju i świadomego uczestnictwa w życiu społecznym po opuszczeniu murów więzienia.
Tekst: mjr Ewa Igiel, kpt. Piotr Hamera
Zdjęcia: por. Natalia Górska









