Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Leśna Kolonia – wyjątkowy program integracji rodzin w Zakładzie Karnym w Krzywańcu

W Zakładzie Karnym w Krzywańcu zakończyła się kolejna edycja unikatowego w skali kraju programu resocjalizacyjnego „Leśna Kolonia”. Od 2006 roku inicjatywa ta daje osadzonym matkom możliwość odbudowywania i zacieśniania więzi ze swoimi dziećmi, które na co dzień wychowują się w pieczy zastępczej bądź placówkach opiekuńczych.

To jedyny w Polsce program realizowany w warunkach izolacji penitencjarnej, w ramach którego skazane kobiety mogą przez kilka dni przebywać z dziećmi 24 godziny na dobę – gotując, bawiąc się, uczestnicząc we wspólnych zajęciach, a także spędzając ze sobą zwyczajne, codzienne chwile. Takie doświadczenie stanowi bezcenny element procesu resocjalizacji i jest niezwykle ważnym krokiem w kierunku reintegracji rodzinnej.

Cele programu – odbudowa więzi rodzicielskich

Podstawowym celem „Leśnej Kolonii” jest odbudowanie i wzmocnienie więzi rodzicielskich – więzi, które stanowią fundament rozwoju emocjonalnego dziecka i dają mu poczucie bezpieczeństwa. Program ukierunkowany jest na integrację rodzin, szczególnie w zakresie macierzyństwa i odpowiedzialnego rodzicielstwa. Matki uczą się ponownie pełnić swoje naturalne role, a dzieci zyskują poczucie obecności i znaczenia rodzica w codziennym życiu.

Uczestniczki mają możliwość nie tylko wspólnej zabawy czy udziału w warsztatach, ale także wykonywania z dziećmi zwykłych czynności domowych – przygotowywania śniadania, obiadu i kolacji, w czym najmłodsi chętnie pomagają. Takie sytuacje uczą współpracy, pokazują wagę codziennych obowiązków, a jednocześnie przywracają normalność, która dla rodzin rozdzielonych izolacją penitencjarną jest szczególnie cenna.

Profesjonalne przygotowanie matek

Zanim rozpoczął się wyjazd kolonijny, uczestniczki programu przeszły cykl warsztatów przygotowawczych, prowadzonych przez doświadczonych specjalistów.

Agata Kotowska, psycholog AGAPE „Dziecko i Rodzina” – poprowadziła zajęcia ukierunkowane na rozwój świadomości rodzicielskiej oraz emocjonalne przygotowanie do kontaktu z dzieckiem.

mł. chor. Paulina Czerny – psycholog działu penitencjarnego, prowadziła warsztaty z zakresu komunikacji oraz właściwego nawiązywania i budowania relacji matki z dzieckiem.

mjr Agnieszka Skowrońska, kierownik działu terapeutycznego – poprowadziła zajęcia „Blaski i cienie macierzyństwa”. Warsztaty realizowane były zarówno ze skazanymi matkami przed rozpoczęciem kolonii, jak i kontynuowane wspólnie z dziećmi podczas pobytu, co dodatkowo wzmocniło ich efekt.

Profesjonalizm prowadzących i wysoki poziom merytoryczny zajęć sprawiły, że matki były dobrze przygotowane do świadomego i odpowiedzialnego wykorzystania czasu spędzonego z dziećmi.

Kolonijne przygody i wspólne doświadczenia

Najważniejszy etap programu to kilkudniowy pobyt matek z dziećmi poza murami zakładu karnego. Program kolonii obfitował w aktywności, które miały zarówno charakter rekreacyjny, jak i wychowawczy.

Cykl warsztatów w OSiR Bunkier – zajęcia integrowały matki i dzieci, pokazując, że potrafią podejmować wspólne działania. Uczestniczki brały udział w konkurencjach sportowych i zespołowych, takich jak wspinaczka na ściance czy gry zespołowe. Szczególnym elementem były zajęcia survivalowe: budowa szałasu, konstruowanie filtra do wody, rozpalanie ogniska krzesiwem czy pływanie na tratwie. Te doświadczenia, niosące wiele radości, okazały się niezastąpioną lekcją, której efekty pozostaną z uczestniczkami na zawsze.

Wizyta w zagrodzie Alpak-Asy – obcowanie ze zwierzętami, karmienie i opieka nad alpakami, króliczkami i kózkami uczyły dzieci empatii i wrażliwości, a jednocześnie dawały im poczucie radości i bliskości z naturą.

Warsztaty twórcze – matki i dzieci wspólnie wykonywały łapacze snów, rysunki, laurki i inne prace manualne. Zajęcia rozwijały kreatywność, uczyły współdziałania i zbliżały do siebie, udowadniając, że razem potrafią tworzyć i osiągać wartościowe cele.

Warsztaty refleksyjne – kontynuowane podczas kolonii przez mjr Agnieszkę Skowrońską, stały się przestrzenią rozmów o blaskach i cieniach macierzyństwa, dzieleniu się doświadczeniami oraz wzajemnym wsparciu matek i dzieci.

Ważnym elementem kolonii była także przestrzeń szczerych rozmów między matkami i dziećmi. Obserwowano, że dzieci były bardzo otwarte wobec swoich mam, a bliskość emocjonalna stawała się coraz bardziej wyraźna. Uczestniczki podkreślały, że dla nich samych możliwość wysłuchania dzieci i bycia z nimi w zwyczajnych sytuacjach była doświadczeniem bezcennym. Widać było, jak mocno matki są obecne w życiu swoich dzieci i jak duże znaczenie ma to zarówno dla jednej, jak i drugiej strony.

Program autorski

„Leśna Kolonia” to autorski program kierownika działu penitencjarnego mjr Ewy Igiel, opracowany i realizowany w Zakładzie Karnym w Krzywańcu. Jego skuteczność została potwierdzona w 2015 roku, gdy zdobył pierwsze miejsce w konkursie na najlepszy program readaptacji społecznej.

Od początku swojego funkcjonowania program zyskuje uznanie zarówno uczestniczek, jak i specjalistów. Dla matek udział stanowi szansę na odbudowanie więzi z dziećmi, naukę właściwej komunikacji i wzmacnianie kompetencji wychowawczych. Dla dzieci jest to natomiast czas bliskości, poczucia bezpieczeństwa i pewności, że ich mama pozostaje ważną częścią ich świata.

Podziękowania i znaczenie dla resocjalizacji

Uczestniczki tegorocznej edycji skierowały podziękowania na ręce mjr Magdaleny Pytel dla Dyrektora Zakładu Karnego w Krzywańcu, płk. Daniela Janowskiego, podkreślając, że „Leśna Kolonia” była dla nich niepowtarzalną szansą i wyjątkowym doświadczeniem.

„Leśna Kolonia” udowadnia, że resocjalizacja poprzez rodzinę jest możliwa i skuteczna. To program, który zmienia życie – matek, dzieci i całych rodzin – pokazując, że nawet za murami więzienia można budować lepszą przyszłość.