Upamiętnienie 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego
Stan wojenny, wprowadzony został 13 grudnia 1981 roku na terenie całej PRL niezgodnie z ówczesnym stanem prawnym, następnie 31 grudnia 1982 roku został zawieszony, a zniesiony ostatecznie 22 lipca 1983 roku. W trakcie jego trwania internowano łącznie 10 131 działaczy związanych z NSZZ Solidarność. W tym celu, bazując w znacznej mierze na jednostkach penitencjarnych, utworzono sieć ośrodków odosobnienia dla osób uznanych za niebezpieczne dla ówczesnego systemu władzy. Jeden z takich obozów internowania utworzono w Zakładzie Karnym w Łupkowie, który działał w okresie od 20.03.1982r. do 23.12.1982r.
To suche fakty, nie oddające tragizmu sytuacji, trudnych losów ówczesnych opozycjonistów, a także zniewolenia i zniszczonych aspiracji niemal całego społeczeństwa. Podczas zajęć przeprowadzonych przez przedstawicieli Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami – historyków dr Joanny Potaczek i Artura Góreckiego, a także regionalistów Agaty i Włodzimierza Kozieradzkich, odniesiono się do wspomnianej faktografii, uwarunkowań prawnych, społecznych i politycznych polskiego Grudnia `81, jednak w szerszym zakresie zwrócono uwagę na negatywne skutki jakie wprowadzenie stanu wojennego miało dla zwykłych ludzi – od tych codziennych związanych z wprowadzona godziną milicyjną czy permanentnym niedoborem podstawowych dóbr po te wynikające z drastycznego ograniczenia i tak znacząco reglamentowanych w okresie PRL-u swobód obywatelskich. W związku z faktem, że w Zakładzie Karnym w Łupkowie internowano opozycjonistów związanych z „Solidarnością” przywołano biografie kilku z nich, wskazując jakim represjom byli oni poddawani także po zwolnieniu z bieszczadzkiego ośrodka odosobnienia. W tym miejscu przypomniano skazanym o swoistym materialnym dowodzie pobytu osób internowanych w Zakładzie Karnym w Łupkowie tj. odkrytym w 2017 roku na ścianie jednej z cel mieszkalnych jaki stanowiło logo NSZZ Solidarność, który obecnie znajduje się w rzeszowskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej, stanowiąc prawdopodobnie jedyną tego typu pamiątkę z ośrodków internowania w Polsce.
Przeprowadzone zajęcia wpisały się w realizowane i organizowane w naszej jednostce penitencjarnej przez kadrę penitencjarną zajęcia kulturalno – oświatowe, których jednym z głównych celów jest edukacja obywatelska osób pozbawionych wolności.
Tekst: mjr Grzegorz Oleniacz
Zdjęcia.: st. szer. Marek Fejdasz