Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Ustawowy obowiązek 

Zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom to podstawowe założenie Służby Więziennej. Wynikający z ustawowych zapisów plan, zakłada ochronę społeczeństwa przed przestępcami osadzonymi w zakładach karnych i aresztach śledczych oraz ich skuteczną izolację na czas resocjalizacji.

Bezpieczeństwo jest to bardzo szeroko pojęte słowo w kontekście więziennictwa. Możemy bowiem mówić o bezpieczeństwie jednostki penitencjarnej, bezpieczeństwie osadzonych, jak również samych funkcjonariuszy. Natomiast wszystkie trzy muszą być we wzajemnej korelacji, by mówić o względnym bezpieczeństwie jednostki, a w rezultacie społeczeństwa.

Ochroniarz musi być ochroniarzem, ale i ratownikiem oraz czasami psychologiem.

Dzięki licznym szkoleniom i instrukcjom, które Służba Więzienna wprowadza celem ciągłej edukacji i rozwoju funkcjonariuszy, osadzeni mogą liczyć na profesjonalne wsparcie i ratunek ze strony kadry wieziennnej. Oddziałowi i inni funkcjonariusze wszystkich działów, pracujący w pierwszej linii i w bezpośrednim kontakcie z osadzonymi, są specjalnie dobraną załogą, która dzięki doświadczeniu i wiedzy, wie jak zapobiegać lub ratować ludzkie życie w sytuacji kryzysowej.

Co wpływa na bezpieczeństwo funkcjonariuszy pracujących w pierwszej linii i bezpośrednim kontakcie?

"Aby zapewnić bezpieczeństwo funkcjonariuszy, nie wystarczy znać zagrożenia występujące obecnie oraz te, które mogą zaistnieć w przyszłości. Umiejętność przewidywania pewnych działań, jest sprawą ważną, jednakże w sytuacji kryzysowej, kiedy trzeba działać z narażeniem własnego zdrowia, czy nawet życia jest to sprawa drugorzędna. Oczywiście w tym miejscu mogą pojawić się głosy, że powinniśmy tak działać, aby do takich sytuacji nie dopuścić. Jednakże Ustawodawca wyposażył nas w odpowiednie narzędzia, gdy dojdzie do sytuacji kryzysowej. A mianowicie w środki przymusu bezpośrdeniego. I dopiero połączenie umiejętności przewidywania z umiejętnościami stosowania tychże środków daje nam względne bezpieczeństwo. Jako instruktor sztuk walki nauczam zgodnie z sentencją Sun Tzu, iż "Szczytem umiejętności jest pokonanie przeciwnika bez walki.” I właśnie na tym ma polegać nasza służba. Umiejętność neutralizowania zagrożenia bez używania do tego siły" - mówi mjr Mariusz Dąbrowski, zastępca kierownika działu ochrony w Zakładzie Karnym w Przytułach Starych. 

W przypadku bezpieczeństwa funkcjonariuszy możemy traktować to pojęcie w wymiarze zapewnienia przez Państwo stabilizacji zatrudnienia. Kadra więzienna otrzymuje godne wynagrodzenie, które sukcesywnie jest podnoszone i wzbogacane dodatkami oraz innymi gratyfikacji za dobrze wykonywane obowiązki. Rozbudowany fundusz socjalny również wpływa na bezpieczeństwo finansowe funkcjonariuszy. Warto zaznaczyć, że pensja na start dla osoby poniżej 26 roku życia zaczyna się już bez mała od 4 tysięcy złotych na rękę.

Bezpieczny skazany. Bezpieczeństwo funkcjonariuszy i społeczeństwa na pierwszym miejscu.

Aby to osiągnąć nasza formacja prowadzi szeroko zakrojone działania profilaktyczne oraz szkolenia, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa kadry więziennej, ale również osadzonym.

Bezpieczny osadzony to taki, który jest odcięty od wpływów świata przestępczego chcącego wniknąć w struktury jednostki i spowodować jej spustoszenie np. poprzez handel narkotykami. Naszą rolą jest zapobiegać takim sytuacjom. Dzięki stałemu nadzorowi na bieżąco wszystkie nielegalne kontakty więźniów lub ich wzajemne konflikty, które mogą zagrozić bezpieczeństwu jednostki są eliminowane. Nad tymi zadaniami czuwają wszyscy funkcjonariusze w jednostce penitencjarnej. 

Jakie czynniki determinują bezpieczeństwo jednostki penitencjarnej?

Dobrze wyszkoleni funkcjonariusze są gwarantem bezpieczeństwa jednostki. To ich wzajemne zaufanie do swoich umiejętności daje poczucie bezpieczeństwa i pewności siebie w codziennej służbie. Formacja dba o rozwój zawodowy funkcjonariuszy organizując liczne szkolenia i na bieżąco reaguje na potrzeby kadrowe załogi. Odpowiednio zgrany zespół "mówiący tym samym językiem" często ma większe znaczenie niż niejedno szkolenie.

"Wpływ na ogólnie pojęte bezpieczeństwo, ma również atmosfera panująca w jednostce. Łatwiej jest stanąć za kimś w obronie, gdy jest mi on bliski, niż odwrotnie. Złego szefa trudniej bronić niż dobrego. Zatem najprościej, aby jednostka penitencjarna była bezpieczna, to musi być tam dobra atmosfera pracy. Wtedy nawet różny poziom wyszkolenie nie będzie stanowił przeszkody, gdyż ludzie będą z dumą i oddaniem bronić swoich kolegów - wyjaśnia kierownik mjr Mariusz Dąbrowski.

Co do bezpieczeństwa zakładów karnych i aresztów śledczych to trzeba się zgodzić, iż wyłącznie stosowanie odpowiednich zabezpieczeń techniczno – ochronnych daje nam tu odpowiednie pole do popisu. Mówiąc wprost - "bez odpowiednich krat, czy murów nie zapewnimy spokoju w jednostce. Jest to też czynnik psychologiczny dla więźniów. Widząc potężny mur, więźniowie nie myślą o ataku" - zaznacza mjr Dąbrowski. Zakład Karmy w Przytulach Starych jest jedną z największych i przy tym także najnowocześniejszą pod względem technologicznym jednostką w Polsce. Otóż względy psychologiczne jak widok wysokiego muru mają fundamentalne znaczenie, natomiast pomoc zaawansowanej technologi jak system nowoczesnych kamer, ostrzegania i alarmowania ma także niebagatelne znaczenie w kontekście bezpieczeństwa, a w szczególności ochrony życia i zdrowia pracujących w więzieniu ludzi.

„Poznanie innych i poznanie siebie to zwycięstwo bez ryzyka. Poznanie otoczenia i poznanie sytuacji to zwycięstwo całkowite.” - Sun Tzu, Sztuka wojny. Ten cytat jest najlepszym oddzwierciedleniem zagadnienia bezpieczeństwa w kontekście jednostki penitencjarnej. Wszystkim funkcjonariuszom, także z innych zaprzyjaźnionych służb życzymy samych bezpiecznych dni pracy, by rutyna która wkrada się czasami w codzienne obowiązki nie zasłoniła racjonalnego myślenia i świadomości z kim i gdzie pracujemy.

Opracował: plut. Daniel Dąbrowski