Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Czym jest więc mediacja?

Mediacja to dobrowolne porozumienie pomiędzy pokrzywdzonym i sprawcą. W celu naprawienia wyrządzonych szkód materialnych i moralnych przy pomocy neutralnej osoby, jaką jest mediator, który wspiera przebieg mediacji, łagodzi powstające napięcia i pomaga – nie narzucając stronom żadnego rozstrzygnięcia – wypracowanie kompromisu. Pozwala pokrzywdzonemu na wyrażenie jego uczuć, oczekiwań i potrzeb. Sprawcy pozwala przejąć odpowiedzialność za skutki przestępstwa oraz podjąć związane z nią działania. Sprzyja trwałemu zakończeniu konfliktu lub jego załagodzeniu. Mediacja ma uzupełnić istniejący system rozwiązywania konfliktów i sprawić, by do sądów docierały sprawy, których nie udało się rozwiązać poza sądem, przez inne powołane do tego instytucje.

Jak przebiega mediacja w warunkach izolacji więziennej?

W Zakładzie Karnym w Zamościu utworzono i odpowiednio wyposażono pokój mediatora, w którym skazani mogą uczestniczyć 4 razy w miesiącu w dyżurach mediacyjnych. Mediacja ta, może odbywać się w sposób bezpośredni – polega ona na wspólnych spotkaniach, podczas których strony samodzielnie i na bieżąco zarządzają konfliktem oraz wypracowują treść pożądanej ugody, pośredni- polegający na indywidualnych spotkaniach z mediatorem, który przekazuje naprzemiennie wzajemne propozycje rozwiązania konfliktu, jeśli strony nie potrafią, bądź nie chcą  ze sobą rozmawiać, a także mediacje on-line. Jeżeli stronom uda się zawrzeć ugodę mediacyjną, trafia ona do teczki osobopoznawczej skazanego i brana jest pod uwagę w jego dalszej pracy resocjalizacynej.

Dlaczego warto próbować?

Mediacja  jest procesem win-win – daje stronom pełną kontrolę nad procesem i treścią ugody, którą można przyrównać do „ugody szytej na miarę”. Strony biorą odpowiedzialność za efekt końcowy – dobrowolnie godzą się na pewne ustępstwa, a tym samym łatwiej jest im stosować się do ustaleń, które same poczyniły. Ich niewymuszone i nieskrępowane działanie wpływa na zmniejszenie lub całkowite wygaszenie konfliktu, zmniejsza prawdopodobieństwo odwołania się wyższej instancji. Mediacja zapobiega tzw. powtórnej wiktymizacji. Jest szybka, a strony nie ponoszą kosztów związanych z przeprowadzeniem mediacji. Co niezwykle ważne z punktu resocjalizacji skazanych -pozwala poznać i zrozumieć stanowisko drugiej strony, dając swobodę wypowiedzi w przyjaznych warunkach.

Ofiara przestępstwa staje się podmiotem – ma możliwość aktywnego uczestnictwa we własnej sprawie, udział w mediacji daje jej szansę na wyzbycie się lęku przed sprawcą, wyrażenia swoich uczuć, odbudowy pewności siebie, zadaniu pytań, daje jej szansę uświadomienia sprawcy rozmiaru wyrządzonych szkód zarówno psychicznych jak i materialnych, stwarza warunki do poznania motywów działania sprawcy i usłyszenia szczerych przeprosin, ma możliwość przebaczenia.

Z kolei sprawca uczestnicząc w postępowaniu mediacyjnym ma szansę na zrozumienie krzywdy jaką wyrządził, udział w mediacji zmusza go do refleksji nad popełnionym czynem i prowadzonym przed osadzeniem trybem życia. Pozwala spojrzeć na pokrzywdzonego z innej perspektywy - którego dotychczas traktował jako przyczynę skazania i osadzenia, stwarza mu możliwość przeproszenia i wyrażenia skruchy, wytłumaczenia swojego zachowania, naprawienia popełnionego błędu, pojednania – co jest niezwykle ważne przy zakończeniu odbywania kary pozbawienia wolności i powrotu do poprzedniego środowiska, wreszcie daje szansę na złagodzenie odpowiedzialności karnej.

Popularyzacja wiedzy

Obok Międzynarodowego Dnia Mediacji w okresie od 18 października 2021 r. do 23 października 2021 r. obchodzimy Tydzień Mediacji ustanowiony z inicjatywy Ministerstwa Sprawiedliwości. W związku z powyższym, Dyrektor Zakładu Karnego w Zamościu w celu popularyzacji wiedzy z zakresu mediacji i sprawiedliwości naprawczej wśród skazanych organizuje szereg konkursów o tematyce mediacyjnej.

Autor: szer. Agnieszka Flis

Zdjęcia: kpt. Jarosław Małecki