Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Jak się jednak okazuje, nasza jednostka dzięki współpracy z I Liceum Ogólnokształcącym w Szamotułach, stała się częścią projektu edukacyjnego pod patronatem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Andrzeja Dudy „Łączka i inne miejsca poszukiwań”. Jest to unikalny program Instytutu Pamięci Narodowej  kierowany do uczniów szkół średnich, drużyn harcerskich oraz członków innych organizacji młodzieżowych. Projekt przybliża młodzieży działania IPN związane z  poszukiwaniem nieznanych miejsc pochówku ofiar reżimów totalitarnych. Celem projektu jest zwrócenie uwagi młodych ludzi na lokalne miejsca związane z reżimami totalitarnymi i ich ofiarami. Zakład Karny we Wronkach niestety wpisuje się w czarną przeszłość naszej historii, zarówno w kontekście ofiar czasów okupacji, jak również terroru stalinowskiego.

W ramach uczestnictwa w projekcie mieliśmy przyjemność gościć na terenie jednostki dwudziestoczteroosobową grupę uczniów klasy trzeciej o profilu psychologiczno-prawniczym wraz z opiekunami. Celem wizyty było poznanie historii jednostki i losów poszczególnych więźniów, którzy za swoją odwagę w walce z totalitaryzmem komunistycznym ponieśli najwyższą cenę – zostali skazani na kary śmierci lub kary wieloletniego pozbawienia wolności.

Zastępca dyrektora jednostki ppłk Krzysztof Kaczmarek powitał grupę uczniów już na dworcu kolejowym, na który pociągami transportowano więźniów politycznych z innych części kraju. Dworzec oddalony był wówczas od terenów jednostki nieznacznie, bowiem na cel budowy kompleksu więziennego przeznaczono 18 hektarów. Obecnie znaczna cześć tego terenu należy do miasta i to właśnie jego uliczkami  podążali  uczniowie, wsłuchując się w opowieści dyrektora o architekturze więzienia, losach osadzonych i ich pierwszych wrażeniach po przybyciu do Wronek.

W podróż w bolesną przeszłości więzienia zabrał uczniów ppłk Zbigniew Konopacki – zastępca dyrektora zakładu, znawca historii jednostki, inicjator powołania do życia Izby Tradycji i Pamięci oraz kopalnia wiedzy o Żołnierzach Wyklętych.

Witając uczniów dyrektor zaznaczył:

Wchodząc do jednostki poczuli Państwo ducha historii, który jest związany z tym miejscem. Obecnie odwołujemy się do tradycji międzywojennej Straży Więziennej, której idee wymazał z kart historycznych okres komunistyczny. W 1989 roku otworzyła się nowa perspektywa, zakłamany okres naszych dziejów został wyciągnięty na światło dzienne. Obecnie jest potrzeba, żeby do tego wracać i na nowo tę historię odtwarzać.

W ten sposób dyrektor nawiązał do życiorysów bohaterów walczących o pełną wolność i niepodległość naszej ojczyzny. Więźniami i jednocześnie postaciami kluczowymi, których losy stały się przedmiotem spotkania byli m.in. Witold Pilecki, Danuta Siedzikówna, Feliks Selmanowicz oraz odbywający kary we wronieckim więzieniu Wacław Lipiński i Alojzy Bruski. Po zakończonej prelekcji młodzież odwiedziła również bogato wyposażoną Izbę Tradycji i Pamięci oraz uczestniczyła w spotkaniu z kierownikiem działu penitencjarnego, która przedstawiła krótką charakterystykę jednostki, system penitencjarny w Polsce oraz podstawy prawne i zasady obowiązujące podczas wykonywania kary pozbawienia wolności.

Tekst i zdjęcia – mjr Agata Nowak