Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

 

 

 

 

 

 

 

 

Norweski Mechanizm Finansowy 2009-2014
Tytuł programu: PL 17 „Wsparcie Służby Więziennej, w tym sankcji pozawięziennych”

 

Wykaz projektów realizowanych w ramach programu:

1. Realizacja szkoleń podnoszących kompetencje społeczno-zawodowe więźniów oraz stworzenie warunków ułatwiających podtrzymywanie więzi rodzinnych w celu zwiększenia efektywności ich powrotu do społeczeństwa po zakończeniu odbywania kary.
2. Realizacja szkoleń kadry Służby Więziennej podnoszących kwalifikacje zawodowe w celu zapewnienia właściwego poziomu stosowania kary pozbawienia wolności zgodnie z międzynarodowymi zasadami praw człowieka.
3. Realizacja szkoleń kadry Służby Więziennej ukierunkowanych na podniesienie umiejętności służących prawidłowemu wykonywaniu obowiązków służbowych.
4. Wzmocnienie systemów ochrony jednostek penitencjarnych w oparciu o Grupy Interwencyjne Służby Więziennej.
5. Utworzenie i wdrożenie systemów teleinformatycznych służących podniesieniu poziomu zarządzania jednostkami penitencjarnymi.
6. Wzmocnienie sprzętowe i modernizacja systemu kształcenia kadry Służby Więziennej w ramach szkół resortowych.
7. Upowszechnienie stosowania kar nieizolacyjnych i środków probacyjnych
   w systemie sądownictwa karnego.

 

Status projektów: zakończone

Okres realizacji: 2011-2017

Wartość całkowita Programu: 13 mln EUR

 

Realizacja działań podjętych w ramach Programu PL 17 pn. „Wsparcie Służby Więziennej, w tym sankcji pozawięziennych” pozwoliła na osiągnięcie wyników pozwalających na zmniejszenie różnic ekonomicznych i społecznych w Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz wzmocnienie współpracy bilateralnej między Norwegią i Polską. Cele te osiągnięto m.in. przez wsparcie finansowe, które Norwegia przyznała Polsce na działania zmierzające do poprawy systemu penitencjarnego. Wdrażany Program oparto na założeniu, że poprawa jakości funkcjonowania systemu penitencjarnego zagwarantuje pełniejsze przestrzeganie praw człowieka wobec skazanych, przez zmniejszenie dolegliwości odbywania kary pozbawienia wolności, zapewniając w ten sposób spełnienie międzynarodowych standardów w tym zakresie. Uwzględniając poziom osiągniętych w konsekwencji wdrażania Programu rezultatów oraz wyników należy wskazać, iż przyjęte założenia udało się zrealizować.

Realizacja Programu pozwoliła na rozwiązanie, problemów zdiagnozowanych na etapie przygotowania propozycji Programu w szczególności w postaci niewystarczającej liczby szkoleń kierowych do więźniów oraz do kadry Służby Więziennej, niedostatecznego wyposażenia Grup Interwencyjnych Służby Więziennej oraz Grup Konwojowych, braku specjalistycznych i kompatybilnych systemów teleinformatycznych pozwalających na podniesienie poziomu zarządzania jednostkami penitencjarnymi oraz braku teleinformatycznego systemu szkolenia zawodowego i doskonalącego funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej. Ponadto realizacja działań określonych w Programie była odpowiedzią na problem w postaci braku wystarczającej ilości szkoleń upowszechniających kary nieizolacyjne i środki probacyjne, jako alternatywę wobec kary pozbawienia wolności zwłaszcza w kontekście niskiego poziomu stosowania tych kar w Polsce.

Uwzględniając zarówno katalog problemów zdefiniowanych w kontekście wdrażania Programu jak i jego efekty należy wskazać, iż w sposób adekwatny odpowiadał on na potrzeby grup docelowych a więc w szczególności potrzeby szkoleniowe zarówno osób pozbawionych wolności oraz kadry Służby Więziennej oraz potrzeby instytucjonalne Służby Więziennej. Ponadto dzięki realizacji projektu predefiniowanego nr 7 udało się odpowiedzieć na potrzeby szkoleniowe grup docelowych zaangażowanych w stosowanie kar alternatywnych w stosunku do kary pozbawienia wolności. Przedmiotowe pozwoliło na zwiększenie poziomu stosowania kar wolnościowych orzekanych w Polsce.  

Finalne efekty Programu pozwoliły na osiągnięcie rezultatów określonych w Memmorandum of Understanding tj.:

1. Zwiększone kompetencje osadzonych oraz kadry Służby Więziennej (SW),
2. Częstsze stosowanie rozwiązań alternatywnych wobec kary pozbawienia wolności.

Program realizowany był poprzez 7 projektów predefiniowanych.

Zmierzając do osiągnięcia rezultatu określonego w pkt nr 1 Operator Programu PL17 nadzorował sposób wdrażania projektów predefiniowanych nr 1-6, których realizacja rozpoczęła się w końcu czerwca 2013 r. Wdrażanie projektów nr 1-4 i nr 6 zakończyło
się z dniem 31 grudnia 2015 r., zaś projektu nr 5 z końcem 2016 r.

W wyniku realizacji projektu predefiniowanego nr 1 w ramach, którego wsparcie kierowane było do osadzonych, łącznie zorganizowano 401 szkoleń zawodowych, w ramach, których osadzeni uzyskali 4 211 certyfikatów oraz 1 042 przeszkoleń kompetencyjnych miękkich w ramach, których osadzeni uzyskali 11 043 certyfikaty.  Ponadto zorganizowano 30 treningów z zakresu dogoterapii po ukończeniu, których osadzeni uzyskali 236 certyfikatów.

W wyniku realizacji projektów predefiniowanych nr 2 – 6 w ramach, których wsparcie kierowane było do kadry SW łącznie zorganizowano szkolenia i inne formy wsparcia, w ramach, których funkcjonariusze i pracownicy SW uzyskali 34 541 certyfikatów.

W wyniku realizacji projektu nr 7, który rozpoczął się we wrześniu 2014 r.i trwał do dnia 30 kwietnia 2017 r. zrealizowano 63 szkolenia dla 5 743 osób zaangażowanych w orzecznictwo oraz realizację kar nie izolacyjnych, które uzyskały stosowne certyfikaty.  

Realizacja projektów predefiniowanych pozwoliła na osiągnięcie wyników określonych w umowie w sprawie Programu w pełnym zakresie. W wielu przypadkach zaplanowane pierwotnie wskaźniki zostały przekroczone. Wartym podkreślenia jest też fakt, że poszerzenie grup podmiotów, które zostały objęte wsparciem znalazło swoje odbicie w trwałości i zasięgu oddziaływania osiągniętych rezultatów.

Wartym podkreślenia jest fakt, iż w wyniku zwiększenia kompetencji wzrosło poczucie samozadowolenia kadry Służb Więziennej z wykonywanej pracy, co wpływa na poziom realizacji zadań readaptacyjnych podejmowanych wobec więźniów. i efektywność ich powrotu do społeczeństwa po zakończeniu odbywania kary.

Istotna jest również zmiana w sposobie podejścia sędziów, którzy w wyniku działań podejmowanych w ramach projektu mogli dostrzec zalety płynące z częstszego orzekania kar alternatywnych w stosunku do kary pozbawienia wolności (dotyczy to zwłaszcza kary grzywny i kary ograniczenia wolności), co potwierdza wzrost poziomu orzekanych kar alternatywnych z 33% do 55,1 % w stosunku ogólnej liczby orzekanych kar.

Przez cały okres wdrażania Programu podejmowano działania w ramach współpracy bilateralnej, ze szczególnym udziałem norweskiego partnera programu :

1. Finansowane ze środków Funduszu Współpracy Dwustronnej ustanowionego na poziomie Programu:

1. realizowane przez partnerów Programu na poziomie strategicznym na podstawie umowy partnerskiej. Przedmiotowe działania realizowano m. in. poprzez organizację:

• konferencji, seminariów, spotkań oraz wizyt studyjnych podejmowanych bezpośrednio przy udziale partnerów Programu,
• wyjazdów bilateralnych z udziałem przedstawicieli zakładów karnych i aresztów śledczych w ramach tzw. „shadowing job”. 

2. realizowane w ramach 7 projektów wdrażanych przez Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu finansowanych ze środków Funduszu Współpracy Dwustronnej ustanowionego na poziomie Programu.

2. Finansowane ze środków projektów predefiniowanych nr 2, 6 i 7 w ramach, których nawiązano partnerstwa pomiędzy beneficjentami projektów a podmiotami z Norwegii. W ramach współpracy realizowano działania bilateralne określone w ramach umów partnerskich.   

Realizacja projektów predefiniowanych pozwoliła na osiągnięcie wyników określonych
w umowie w sprawie Programu w pełnym zakresie. W wielu przypadkach zaplanowane pierwotnie wskaźniki zostały przekroczone. 

Łącznie w wyniku szkoleń zrealizowanych w ramach projektów predefiniowanych uzyskano certyfikaty w liczbie:

• w ramach projektu nr 1 - osoby pozbawione wolności uzyskały 15 490 certyfikatów,co stanowi 282 % w stosunku do zaplanowanej w umowie liczby 5 500 certyfikatów. Powstała różnica wynika zarówno ze zwiększenia wartości projektu jak również z powstałych oszczędności.
• w ramach projektów nr 2  nr 6 - funkcjonariusze oraz pracownicy Służby Więziennej uzyskali 34 541 certyfikatów co stanowi 130 % w stosunku do zaplanowanej w umowie liczby 26 570 certyfikatów. Przedmiotowa różnica wynika z powstałych w ramach projektów oszczędności.  
• w ramach projektu nr 7 – osoby objęte wsparciem uzyskały 5 743 certyfikaty, co stanowi 115 % w stosunku do zaplanowanej w umowie liczby 5 000 certyfikatów. Przedmiotowa różnica wynika z powstałych w ramach projektu oszczędności.  

Również wzrost procentowy osób skazanych na kary alternatywne w stosunku do kary pozbawienia wolności (kara grzywny i ograniczenia wolności) w trakcie realizacji projektu wzrósł z 33 % do 55,1 % i przekroczył planowane w umowie zwiększenie do 43 % orzekanych kar wolnościowych.

Realizacja działań w ramach Programu pozwoliła na osiągnięcie rezultatów na poziomie znacznie wyższym od pierwotnie zakładanych w tym w ramach:

1. projektu predefiniowanego nr 1 zorganizowano 1447 szkoleń oraz kursów kierowanych do osób pozbawionych wolności, co stanowi 264,5% w stosunku do wskaźników określonych we wniosku o dofinansowanie projektu w liczbie 547 szkoleń.
2. projektów predefiniowanych nr 2, 3, 4, 5, 6 zorganizowano 6492 szkoleń, kursów oraz studiów podyplomowych dla kadry Służby Więziennej, co stanowi 187% w stosunku do wskaźników określonych w ramach wniosków o dofinansowanie projektów w liczbie 3470 szkoleń.
3. projektu predefiniowanego nr 7 zorganizowano 63 szkolenia kierowane do osób zajmujących się zagadnieniami związanymi z orzekaniem przez wymiar sprawiedliwości kar nieizolacyjnych, co stanowi 126% w stosunku do wskaźników określonych w ramach wniosku o dofinansowanie projektu w liczbie 50 szkoleń.