Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Praca w więzieniu to jeden z najważniejszych środków aktywizacji skazanych. Jest zgodna z zasadą normalności, czyli uznaniem norm obowiązujących w społeczeństwie. Ten środek oddziaływania penitencjarnego ma istotne znaczenie dla sytuacji materialnej skazanego i jego rodziny. Zarobki przyczyniają się do poprawy statusu materialnego skazanego, możliwości wsparcia najbliższych oraz realizowania spłaty ciążących na nim zobowiązań m.in. świadczeń alimentacyjnych. Zatrudnienie wypełnia czas skazanego, przeciwdziała nudzie więziennej, pozwala zachować sprawność zawodową, uczy systematyczności oraz wpływa na dyscyplinę. Ma to istotne znaczenie dla higieny psychicznej, bowiem osadzony czuje się potrzebny i uczy się pracy oraz współdziałania z innymi. Praca jest wtedy środkiem oddziaływania resocjalizacyjnego, gdy powoduje u skazanego pożądane zmiany. Wyrobienie umiejętności i potrzeby pracy określamy jako wychowanie do pracy. Natomiast poprawę jakości pracy (dokładność, obowiązkowość) oraz przekonanie, że praca, a nie przestępstwo jest sposobem na życie określamy wychowaniem przez pracę.

Stale rosnące zainteresowanie podmiotów zatrudnieniem osób pozbawionych wolności wynika m. in. z wymiernych korzyści dla podmiotów zewnętrznych współpracujących z naszym resortem. Wychodząc naprzeciwko uprawnionym podmiotom zainteresowanym nawiązaniem współpracy w zakresie zatrudnienia osadzonych, poniżej przedstawiamy praktyczne informacje w jaki sposób pozyskać pracownika.

Kto jest uprawniony do zatrudnienia osadzonych?

W zakresie zatrudnienia nieodpłatnego zgodnie z Kodeksem Karnym Wykonawczym uprawnione są:

- organy administracji publicznej,

- organizacje pożytku publicznego,

- organizacje non - profit (fundacje, stowarzyszenia),

- instytucje charytatywne.

W zakresie zatrudnienia odpłatnego:

- przedsiębiorstwa państwowe,

- spółdzielnie,

- spółki: osobowe: Spółka cywilna, Spółka jawna, Spółka komandytowa, Spółka komandytowo – akcyjna, Spółka partnerska,

- kapitałowe: Spółka akcyjna, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

W 3 krokach – Co należy zrobić, aby zatrudnić osadzonego?

1) Wybierz najbliżej położoną jednostkę penitencjarną w obszarze Twojego działania;

2) Wyślij do jednostki wniosek o zatrudnienie skazanych, podając podstawowe dane przedsiębiorstwa - instytucji, którą reprezentujesz, zakres i czas planowanych prac, do których mogą zostać skierowani osadzeni, miejsce pracy, liczbę pracowników;

3) Skontaktuj się z funkcjonariuszem odpowiedzialnym za zatrudnienie skazanych w wybranej przez siebie jednostce:

- Areszt Śledczy w Słupsku

ul. Sądowa 1, 76-200 Słupsk

Telefon: 59 848 32 00

Email: as_slupsk@sw.gov.pl

- Oddział Zewnętrzny w Ustce

ul. Darłowska 1b, 76-70 Ustka

Tel. 59 814 48 51

W przypadku akceptacji przez strony wstępnych warunków zatrudnienia skazanych, jednostka zainicjuje spotkanie w celu sfinalizowania umowy, w tym ustalenia szczegółów zatrudnienia i wzajemnych zobowiązań.

Główna formą zatrudnienia skazanych kierowanych do zatrudnienia u kontrahentów zewnętrznych jest skierowanie do zatrudnienia. Decyzję o skierowaniu osadzonego do pracy podejmuje Dyrektor Aresztu Śledczego w Słupsku, który zawarł z pracodawcą umowę o zatrudnienie odpłatne skazanych. Skazany zatrudniony odpłatnie na podstawie skierowania do pracy, nie jest pracownikiem w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy. Do skazanego zatrudnionego na podstawie skierowania do pracy stosuje się przepisy prawa pracy jedynie w zakresie określonym w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy oraz inne przepisy prawne związane ze świadczeniem pracy, o ile tak stanowią. 

Areszt Śledczy i Zatrudniający zobowiązują się współdziałać w procesie zatrudnienia skazanych tak, aby praca sprzyjała resocjalizacyjnemu oddziaływaniu na skazanych oraz umożliwiała osiągnięcie właściwych efektów ekonomicznych i korzyści społecznych.

Korzyści z zatrudnienia skazanych na podstawie skierowania:

Zgodnie z obowiązującymi przepisami z tytułu kosztów zatrudnienia, przedsiębiorca zatrudniający osoby pozbawione wolności otrzymuje ryczałt w wysokości 35% wartości wynagrodzeń przysługującym zatrudnionym osobom oraz po spełnieniu określonych warunków może ubiegać się o dotację lub pożyczkę. - Rozporządzenie Ministra  Sprawiedliwości z dnia 8 czerwca 2021 roku w sprawie Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych i Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy (Dz.U.z 2021r. poz. 1078). Zatrudnienie w oparciu o skierowanie do zatrudnienia (decyzja dyrektora jednostki) eliminuje konieczność stosowania wobec zatrudnionych przepisów Kodeksu Pracy (oprócz działu X – przepisy bhp oraz o czasie pracy - dział VI) i pozostaje najkorzystniejszą formą zatrudnienia z punktu widzenia pracodawcy. Nadto, z uwagi na brak powstania stosunku pracy między skazanym, a pracodawcą zatrudnienie skazanych przynosi wymierne korzyści m. in. w postaci:

- pracodawca jest zwolniony z obowiązku prowadzenia akt osobowych,

- osobie pozbawionej wolności zatrudnionej w pełnym wymiarze godzin przysługuje wynagrodzenie zapewniające osiągnięcie, co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, przy czym wynagrodzenie naliczane jest proporcjonalnie do faktycznie przepracowanych godzin,

- wynagrodzeni wypłaca się tylko za czas faktycznie wykonywanej pracy poza wyjątkiem gdy skazany był gotów do jej wykonania, a doznał przeszkód z przyczyn zatrudniającego,

- pracodawca jest zwolniony z obowiązku odprowadzania składki zdrowotnej za zatrudnienie osoby pozbawionej wolności,

- brak obowiązku zgłaszania skazanego do ubezpieczenia chorobowego, a w konsekwencji brak obowiązku wypłacania wynagrodzenia chorobowego,

- skazanemu zatrudnionemu odpłatnie na podstawie skierowania do pracy, przysługuje po roku nieprzerwanej pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, urlop przez okres 14 dni roboczych, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia,

- wycofanie z zatrudnienia bez konieczności zachowania terminów przewidzianych w kodeksie pracy z tytułu rozwiązania umowy o pracę,

- pracodawca ma prawo wnioskowania o zmianę miejsca i rodzaju wykonywanej pracy, a także wycofania osoby pozbawionej wolności z zatrudnienia bez zachowania formy i terminów przewidzianych w prawie pracy.

Korzyści z zatrudnienia dla skazanych:

- możliwość podjęcia pracy daje szansę bezpłatnego przyuczenia do zawodu i przyuczenia do późniejszej aktywizacji zawodowej w warunkach wolnościowych,

- zatrudnienie daje możliwość pozyskania środków finansowych przez osadzonych na własne potrzeby w sposób akceptowany społecznie, co może pozwolić na finansowe wspieranie rodziny przez przekazywanie jej zarobionej kwoty oraz może stanowić źródło pokrycia kar pieniężnych, np: alimentów lub grzywien,

- kształtowanie poczucia przydatności, nabycia umiejętności współpracy w zespole, sensowności podejmowania wysiłku, poczucia bycia docenianym przez innych,

- kształtowanie poczucia odpowiedzialności za wykonywaną pracę, wykonywanie konkretnych czynności uczy systematyczności i wywiązywania się z przydzielonych obowiązków,

- możliwość zagospodarowania czasu wolnego, przeciwdziała rozwojowi podkultury więziennej, przemocy w stosunku do innych osadzonych czy samookaleczeniom,

- praca stwarza nową sytuację, znoszącą poczucie bezcelowości pobytu w zakładzie karnym oraz pozwala zachować sprawność zawodową, siły fizyczne i umysłowe, nadto jest treningiem do samodzielnego życia na wolności oraz przygotowaniem do powrotu do społeczeństwa.

Informacje o zatrudnieniu więźniów znajdziesz tutaj:

https://sw.gov.pl/dzial/program-pracy-wiezniow