Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Areszt Śledczy w Częstochowie zgodnie z ustaloną rejonizacją przeznaczony jest dla tymczasowo aresztowanych mężczyzn pozostających w dyspozycji: Sądu Okręgowego w Częstochowie, Sądu Rejonowego w Częstochowie, Prokuratury Okręgowej w Częstochowie, Prokuratury Rejonowej w Częstochowie.

Ponadto w areszcie przebywają skazani zatrudnieni przy pracach porządkowych i pomocniczych, skazani oczekujący na skierowanie do odpowiednich typów i rodzajów zakładów karnych oraz skazani, skierowani do jednostki w związku z udziałem w czynnościach procesowych. Pojemność aresztu wynosi  242  miejsc zakwaterowania.

W Areszcie Śledczym w Częstochowie od 2018 roku funkcjonuje Zespół Terenowy Systemu Dozoru Elektronicznego. Od 01.02.2020 r. funkcjonuje w częstochowskim areszcie dział dozoru elektronicznego. Funkcjonariusze działu dozoru elektronicznego wykonują swoje zadania na terenie województwa: śląskiego, opolskiego i  łódzkiego.

Areszt to dwa połączone ze sobą dwupiętrowe pawilony: administracyjny i penitencjarny, położone na planie litery L oraz wolno stojące budynki: garaży, magazynów, poczekalni dla odwiedzających i świetlicy dla funkcjonariuszy. Główny budynek administracyjno - penitencjarny oddziału zewnętrznego jest parterowy, położony na planie litery T. Osobno położone są: poczekalnia dla odwiedzających, wartownia i garaże.

Początki aresztu w obecnej jego lokalizacji i kształcie sięgają 1931 roku, kiedy już jako Więzienie Państwowe zastąpił on areszt, tzw. odwach mieszczący się od I poł. XIX w. w ratuszu miejskim. Wieloletni spór pomiędzy władzami miejskimi i więziennymi (w które zaangażowane zostały zarówno Sejm Ustawodawczy, jak i Najwyższy Trybunał Administracyjny) doprowadził do przeniesienia więzienia do przebudowanych w tym celu budynków elektrowni u zbiegu ulic Olsztyńskiej i Mirowskiej w dzielnicy Zawodzie. Z upływem czasu do położonego na wschodnim brzegu Warty więzienia przylgnęła nazwa "wczasy nad Sekwaną". Rzeka stała się niemal naturalną fosą okalającą z tej strony mury aresztu.

W okresie międzywojennym średnie zaludnienie jednostki wynosiło 450-500 więźniów. Na szczególne uznanie w tym okresie zasłużyła sobie, działająca od 1934 r., szkoła więzienna zorganizowana przez Związek Nauczycielstwa Polskiego, a prowadzona przez Cecylię Jakubowską - nauczycielkę miejscowego gimnazjum. Szkoła prowadziła zajęcia w ramach czterech grup, w tym jednej grupy kobiet. Osobne zajęcia prowadzono dla małoletnich. Grupy liczyły ok. 20-36 uczniów.

W czasie wojny, jak większość tego typu obiektów, więzienie przejęli niemieccy okupanci. Wehrmacht wkroczył 3 września 1939 r. Poza oddziałem dla więźniów politycznych, w pozostałych pracowali, zmuszeni do tego, polscy strażnicy. Przeludnienie w tym okresie było ogromne, osiągając w jednym z miesięcy 1941 r. niewyobrażalną liczbę 1958 więźniów. Wielu spośród nich nie doczekało końca wojny, ginąc w masowych egzekucjach. Ich zbiorowe mogiły znajdują się w nieodległych od Częstochowy lasach koło Olsztyna, Jaskrowa i Apolonki. W swą ostatnią drogę prowadzeni byli przez nieistniejący dziś wewnętrzny dziedziniec aresztu zwany "studnią". W dniu 4 października 1942 r. miała miejsce spektakularna ucieczka jednego z przywódców Armii Krajowej na tym terenie Stanisława Mireckiego, ps. Butrym. Za ucieczkę wysoką karę zapłacili polscy strażnicy, którzy ją umożliwili, oraz ich rodziny.

Po wojnie przy areszcie utworzono oddziały zewnętrzne w Wąsoszu Górnym i w Herbach. W 1990 r. oddział w Herbach stał się samodzielnym zakładem karnym.

Dział Dozoru Elektronicznego

Od roku 2018 w Areszcie Śledczym w Częstochowie funkcjonuje Dział Dozoru Elektronicznego. Do zadań służbowych funkcjonariuszy wchodzących w skład tego działu należy realizacja czynności materialno-technicznych w Systemie Dozoru Elektronicznego (SDE), które swym zakresem obejmują w szczególności:

Sprawdzanie warunków technicznych do odbywania kar, środków karnych i zabezpieczających w Systemie Dozoru Elektronicznego,

Instalacje urządzeń monitorujących u osób objętych SDE,

Kontrolę prawidłowości działania środków technicznych,

Deinstalację urządzeń monitorujących,

Realizację wizyt związanych z naruszeniem warunków odbywania kary przez osoby objęte systemem.

Funkcjonariusze czynności materialno-techniczne związane z obsługą Systemu Dozoru Elektronicznego realizują u osób objętych systemem, na terenach oddalonych do 200 km od jednostki macierzystej, zachowując tym samym skuteczną reakcję w przypadku pojawienia się nowego zadania do wykonania.

Nadzór merytoryczny nad realizacją czynności wykonywanych przez Działy Dozoru Elektronicznego sprawuje Biuro Dozoru Elektronicznego Centralnego Zarządu Służby Więziennej.

System Dozoru Elektronicznego jest to kontrola zachowania osoby skazanej przy użyciu środków technicznych, na mocy orzeczenia sądu lub decyzji komisji penitencjarnej.

W Systemie Dozoru Elektronicznego można kontrolować:

przebywanie przez skazanego w określonych dniach tygodnia i godzinach we wskazanym przez sąd miejscu (dozór stacjonarny),

bieżące miejsce pobytu skazanego, niezależnie od tego, gdzie skazany przebywa (dozór mobilny),

zachowywanie przez skazanego określonej minimalnej odległości od osoby wskazanej przez sąd (dozór zbliżeniowy).