Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Przeznaczenie jednostki

Areszt Śledczy w Bydgoszczy jest przeznaczony dla tymczasowo aresztowanych mężczyzn i kobiet oraz skazanych (mężczyzn) posiadających grupę i podgrupę
R-1. Pojemność jednostki została określona na 643 miejsca.

W Areszcie Śledczym w Bydgoszczy znajduje się także:

• oddział zakładu karnego typu półotwartego dla młodocianych kobiet i kobiet odbywających karę po raz pierwszy.

W jednostce, zgodnie z jej przeznaczeniem, osadza się także:

• kobiety i mężczyzn podlegających leczeniu szpitalnemu, w oddziałach: wieloprofilowym zachowawczym oraz chirurgii ogólnej,
• tymczasowo aresztowanych i skazanych (kobiety i mężczyzn) wymagających całodobowej opieki lekarskiej,
• kobiety oraz mężczyzn skierowanych do ośrodka diagnostycznego,
• tymczasowo aresztowanych i skazanych (kobiety i mężczyzn) objętych programem substytucji metadonowej.

Od dnia 01.12.2021r. w strukturach jednostki znajdują się:

• Oddział Zewnętrzny w Bydgoszczy-Fordonie. Ustalona pojemność jednostki wynosi 608 miejsc. Więcej - Oddział Zewnętrzny w Bydgoszczy-Fordonie
• Oddział Zewnętrzny w Strzelewie. Pojemność jednostki wynosi 238 miejsc. Więcej - Oddział Zewnętrzny w Strzelewie

Historia Aresztu Śledczego w Bydgoszczy

Areszt Śledczy w Bydgoszczy położony jest w województwie kujawsko-pomorskim, w centrum Bydgoszczy. Po odzyskaniu przez Bydgoszcz niepodległości, przy ulicy Grosse Bergstrasse (nazwanej później Wałami Jagiellońskimi), istniał tylko jeden budynek więzienny, na zapleczu gmachów sądowych. Areszt policyjny istniał przy ulicy Zielonej.  Posesją  graniczącą  z  więzieniem  od  strony  wschodniej  był browar wybudowany w 1 911 roku. W  Archiwum Państwowym w Bydgoszczy zachowały się dokumenty świadczące, że budowla ta tylko przez kilka lat służyła przemysłowi spożywczemu. W dniu 10 października 1923 roku do Miejskiego Urzędu Policyjnego wpłynął wniosek dotyczący przebudowy browaru na więzienie policyjne. Autorem projektu przebudowy był znawca budowlany przy Sądzie Okręgowym w Bydgoszczy – A. Jaworski. Przebudowę ukończono w dniu 10 września 1927 roku. Budynki Aresztu Śledczego w Bydgoszczy podzielone były na tzw. pawilon biały oraz pawilon czerwony. Do września 1939 roku biały pawilon spełniał rolę typowego aresztu policyjnego, a stary, czerwony, był typowym więzieniem. Poszukując materiałów dotyczących zatrudnionych strażników bydgoskiego więzienia natrafiono na dokumenty, w których zachowane były teczki osobowe funkcjonariuszy więziennych zatrudnionych w latach 1920-1939. W bydgoskim więzieniu pracowały przeważnie osoby, które legitymowały się bardzo dobrym świadectwem  moralnym, o  dobrym stanie zdrowia, a  nawet o dobrym wyglądzie. W tym okresie funkcjonariuszami tego więzienia, oprócz strażników, byli nauczyciel kontraktowy oraz kapelan więzienny. Była także zatrudniona w dziale kobiecym dozorczyni. Więzienie bydgoskie należało do więzień II kategorii. Z dokumentów archiwalnych, dotyczących raportu z dn. 19 stycznia i 27 lutego 1937 roku Kolonii Penitencjarnej w Trzeciewnicy, można wnioskować, że więzienie bydgoskie posiadało kolonię rolniczą. W okresie okupacji hitlerowskiej bydgoski areszt był więzieniem sądowym. Więzienie to było ściśle związane, z Sądem Specjalnym powołanym przez Wehrmacht, już od od pierwszych dni okupacj. Rozpoczął on działalność w dniu 6 września 1939 r., zaraz po zajęciu Bydgoszczy przez Niemców. W więzieniu bydgoskim przebywali więźniowie podzieleni na dwie grupy: osoby oddane do dyspozycji Gestapo (osadzeni w specjalnych celach więźniowie wysyłani byli, w większości, do obozów koncentracyjnych) oraz więźniowie sądowi. Więźniowie byli traktowani przez służby nadzorcze w sposób surowy, wręcz brutalny. Wobec więźniów stosowano różne kary, np. chłostę, zamykanie ich  w ciemnicy. Władze okupacyjne zmuszały więźniów do ciężkiej pracy na potrzeby wojsk niemieckich. 22 stycznia 1945 roku pięć kolumn ewakuacyjnych składających się z więźniów bydgoskiego aresztu zostało wyprowadzonych pod eskortą Niemców  w kierunku północno-zachodnim. Do tej drogi wytypowano 350 osób. Do celu doszło tylko 27. Więźniowie ginęli z powodu głodu, zimna, a także wskutek nalotów. Nielicznym udało się uciec. Niezdolnych do marszu wysyłano transportem kolejowym w nieznanym kierunku. Nigdy nie dowiedziano się o ich losie. 21 stycznia 1945 roku, w godzinach wieczornych, więzienie bydgoskie było puste. Po opuszczeniu przez Niemców rejonu Bydgoszczy, w  styczniu 1945 roku do miasta wkroczyły oddziały radzieckie. Opustoszałe budynki więzienne, przy ul. Wały Jagiellońskie, zajęło NKWD.Po 1945 roku Areszt Śledczy w Bydgoszczy przeszedł pod kontrolę Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Bydgoszczy. Od tego czasu pojawiła się na Wałach nowa kategoria osadzonych – więźniowie polityczni. Wszyscy aresztowani przeszli bardzo ciężkie śledztwo. Stosowano wobec nich wymyślne tortury. Na początku 1946 roku zaczęto wykonywać w bydgoskim areszcie wyroki śmierci. Gdy w dniu 27 kwietnia 1956 roku ogłoszono na fali odwilży amnestię, uwolniono większość osób więzionych z powodów politycznych. Po 1956 roku w bydgoskim więzieniu rzadko przebywali więźniowie polityczni. Areszt bydgoski, w pierwszej formie, przetrwał do 1981 roku, w którym w więzieniach polskich miały miejsce akcje protestacyjne. Fala buntów, która przeszła przez polskie więzienia w 1981 roku nie ominęła bydgoskiego aresztu. Budynek został zdewastowany. Więzienie zamknięto do 1984 roku. Po 1981 roku jednostkę rozbudowano, dobudowując pawilon wiążący budynek więzienny i kuchnię dietetyczną. Przebudowano i rozbudowano pole spacerowe, pralnię i magazyn depozytowy. W tutejszej jednostce, od 1988 roku, istnieje także jeden oddział żeński. W okresie reorganizacji, której podlegały jednostki penitencjarne w Polsce, Areszt Śledczy w Bydgoszczy umiejętnie wychodził naprzeciw wszelkim zmianom i innowacjom wprowadzanym w  systemie resocjalizacyjnym. Warto wspomnieć, że od 1972 roku przy Areszcie Śledczym w Bydgoszczy funkcjonował Wojewódzki Zarząd Zakładów Karnych (WZZK). W 1976 roku w wyniku reorganizacji zmieniono jego nazwę na Okręgowy Zarząd Zakładów Karnych (OZZK).

          W 1990 roku miała miejsce następna reorganizacja. Powstały Rejonowe Areszty Śledcze (RAŚ). W 1996 roku kolejny już raz przemianowano jednostkę na Areszt Śledczy w Bydgoszczy oraz utworzono w jednym z jego budynków Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Bydgoszczy (OISW).