Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Zgodnie z rejonizacją Areszt Śledczy w Sosnowcu przeznaczony jest dla tymczasowo aresztowanych mężczyzn pozostających do dyspozycji Sądu Rejonowego i Prokuratur Rejonowych w Sosnowcu oraz Sądu Rejonowego i Prokuratury Rejonowej w Dąbrowie Górniczej. Ponadto przebywają tu skazani zatrudnieni przy pracach porządkowych i pomocniczych, skazani oczekujący na skierowanie do odpowiednich typów i rodzajów zakładów karnych oraz skazani, skierowani do jednostki w związku z udziałem w czynnościach procesowych.
Areszt Śledczy w Sosnowcu posiada do dyspozycji 347 miejsca.

W ramach aresztu od września 2013 r. funkcjonuje oddział zakładu karnego typu półotwartego dla skazanych mężczyzn recydywistów.

Areszt Śledczy w Sosnowcu położony jest na obrzeżach miasta. W jego skład wchodzą trzy budynki penitencjarne oraz budynki administracyjny i gospodarczy, położone na obszarze ponad 17000 m kw. Budynki aresztu powstały około 1905 roku, początkowo jako magazyny i budynki mieszkalne a  następnie zaadaptowano je dla celów penitencjarnych. Jeszcze przed II wojną światową na terenie dzisiejszego aresztu funkcjonowało więzienie, składające się z dwóch budynków, w których pomieszczenia przerobiono na cele dla więźniów oraz dwóch budynków zaadoptowanych na pomieszczenia służbowe, gospodarcze i sanitarne, otoczone murem ze starych podkładów kolejowych. Więzienie zostało znacznie rozbudowane przez Niemców w trakcie okupacji w latach 1939 - 1945. W pierwszych latach po zakończeniu wojny w więzieniu przebywało kilkudziesięciu więźniów narodowości niemieckiej za przestępstwa i zbrodnie wojenne. Po wojnie przez długi okres w jednostce funkcjonował oddział kobiecy, zlikwidowany w połowie lat 80-tych XX. wieku.

Warto także wspomnieć, że Areszt Śledczy w Sosnowcu uznawany jest za kolebkę związku zawodowego funkcjonariuszy i pracowników więziennictwa w jego obecnej formie. To właśnie dzięki załodze sosnowieckiego aresztu, która w sierpniu 1989 r. wystosowała list do władz więziennych, wyrażając  sugestię potrzeby powołania przedstawicielstw pracowniczych, głównie w kwestiach kadrowych i socjalnych, podjęto decyzję o konieczności powołania, w ramach Służby Więziennej, niezależnej formacji na prawach związku zawodowego.

Areszt Śledczy w Sosnowcu realizując swoje ustawowe zadania współpracuje ze społeczeństwem lokalnym w readaptacji osób wchodzących w kolizję z prawem. W ramach zindywidualizowanych oddziaływań wobec skazanych kadra penitencjarna realizuje liczne programy resocjalizacyjne i readaptacyjne, m. in. programy dla sprawców przestępstw komunikacyjnych, programy dla sprawców przemocy w rodzinie, programy profilaktyki zachowań agresywnych, programy z zakresu aktywizacji zawodowej, programy z zakresu nabywania umiejętności społecznych oraz programy ekologiczne.

W jednostce nie prowadzi się nauczania oraz pełnowymiarowego oddziaływania terapeutycznego, tym samym szczególny nacisk kładzie się na pozostałe środki oddziaływania wychowawczego, tj.: pracę, zajęcia kulturalno - oświatowe i sportowe oraz podtrzymywanie kontaktów z rodziną i światem zewnętrznym.

W ramach realizacji tych celów w areszcie, funkcjonują biblioteka i świetlica oraz realizowane są zajęcia sportowe na boisku. Stałą formą działalności jest funkcjonowanie sieci radiowęzłowej, wykorzystywanej do przekazywania informacji, odczytywania pogadanek i audycji edukacyjno-wychowawczych. Wzbogacenie oferty kulturalno-oświatowej stanowią, organizowane co pewien czas, imprezy artystyczne takie jak koncerty zespołów muzycznych, przedstawienia teatralne, wystawy historyczne, spotkania z ciekawym ludźmi świata sportu czy kultury. Osadzonym w tutejszym areszcie umożliwia się korzystanie z posług religijnych, poprzez systematycznie organizowane spotkania obrządku rzymsko - katolickiego oraz kontakty z przedstawicielami innych wyznań.

Areszt Śledczy w Sosnowcu współpracuje także z I Zespołem Kuratorskiej Służby Sądowej przy Sądzie Rejonowym w Sosnowcu. Kurator pełni w jednostce stały dyżur kuratorski w ramach realizacji art. 164§1 KKW oraz współuczestniczy w prowadzeniu programu readaptacyjnego „W zgodzie z prawem”, mającego na celu zdobycie przez osadzonych wiedzy z zakresu obowiązujących norm społeczno – prawnych.

Skazanym umożliwia się także zdobywanie lub podnoszenie kwalifikacji poprzez przeprowadzanie szkoleń zawodowych oraz podejmowanie nauki we własnym zakresie.

Dzięki współpracy z grupą AA w zakresie oddziaływań antyalkoholowych organizowane są mitingi, z których korzysta wiele osób potrzebujących wsparcia w utrzymaniu abstynencji . W zakresie profilaktyki uzależnień są również prowadzone przez psychologów tutejszej jednostki, zajęcia mające na celu uświadamianie negatywnych skutków uzależnienia.

Opracowanie i fot.: kpt. G. Kantor