Opis jednostki
Zakład Karny w Siedlcach jest zakładem karnym przeznaczonym dla skazanych mężczyzn, recydywistów penitencjarnych typu zamkniętego oraz typu półotwartego dla skazanych recydywistów penitencjarnych przebywających w związku z realizacją umów o zatrudnieniu, z oddziałem aresztu śledczego dla mężczyzn. Pojemność jednostki określona jest na 855 miejsc. Jednym z oddziałów siedleckiej jednostki jest oddział terapeutyczny dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo. Na terenie zakładu działa Państwowe Przedsiębiorstwo Odzieżowe "Rakon" z siedzibą w Raciborzu - Zakład Nr 2 w Siedlcach, które zatrudnia więźniów. Skazani siedleckiej jednostki biorą udział w wielu programach readaptacyjnych, kursach zawodowych oraz pracach społecznych na rzecz społeczności lokalnej. W oddziale terapeutycznym realizowany jest Program Oddziaływania Terapeutycznego, ale także inne programy readaptacyjne m.in.: Bajki, które leczą- bajkoterapia dla upośledzonych umysłowo, Trening zastępowania agresji ART, Artterapia- psychorysunek, Duluth- program dla sprawców przemocy w rodzinie. W ramach terapii zajęciowej skazani wykonują zabawki ekologiczne, poduszki, budki lęgowe dla dziko żyjących ptaków, hotele-domki dla owadów pożytecznych oraz karmniki w ramach podpisanych porozumień. Wykonane rzeczy trafiają do różnorodnych instytucji współpracujących z siedlecką jednostką penitencjarną. Bogata oferta zajęć readaptacyjnych dostępna jest również poza Oddziałem Terapuetycznym. Skazani uczą się poruszania po rynku pracy w ramach Przywięziennych Klubów Pracy, poznają podstawy języka angielskiego i obsługi komputera. Zakład Karny w Siedlcach od kilku lat współpracuje z Uniwersytetem Przyrodniczo-Humanistycznym w Siedlcach przy organizowaniu wystaw, imprez rodzinnych, ale także przy programach artterapeutycznych. Uczestniczy w projektach "Tikkun Naprawa", otaczając opieką cmentarze żydowskie w Siedlcach, Łukowie i Treblince. Skazani z siedleckiego więzienia nagrywają bajki dla swoich dzieci w ramach projektu "Poczytaj mi" realizowanego przez Fundację Sławek. Więźniowie szkoleni są w zakresie zdobycia zawodu m.in. kucharz małej gastronomii, fryzjer męski, malarz, glazurnik, spawacz, technolog robót wykończeniowych w budownictwie, magazynier - pracownik hurtowni i magazynu z obsługą komputera, elektryk, monter sieci teleinformatycznych, pilarz. Od października 2012r. Zakład Karny w Siedlcach realizuje projekt Więzienie Stracony Czas wspólnie z Komendą Miejską Policji w Siedlcach, wychodząc w zajęciami edukacyjnymi do młodzieży szkół ponadpodstawowych z powiatu siedleckiego, mińskiego, sokołowskiego, węgrowskiego, łosickiego. Zajęcia oparte są na filmie i scenariuszu opracowanym przez Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Warszawie oraz Komendę Wojewódzką Policji z siedzibą w Radomiu. Zajęcia cieszą się dużym zainteresowaniem zarówno nauczycieli i młodzieży. Ponadto w 2023 roku Zakład Karny w Siedlcach nawiązał współpracę z Zespołem Szkół Ponadpodstawowych im. Jana Kochanowskiego w Węgrowie, w którym funkcjonują klasy mundurowe. Celem podjętej współpracy jest realizacja przedsięwzięć w zakresie kształtowania wśród uczniów wartości, postaw patriotycznych, podniesienie świadomości społecznej i prawnej młodzieży w przedmiocie konsekwencji zachowań ryzykownych, niezgodnych z prawem, a także edukacja na rzecz bezpieczeństwa publicznego.
Zakład Karny w Siedlcach jest najstarszą jednostką okręgu warszawskiego, z ponad 170- letnią tradycją. Więzienie zostało wybudowane w latach 1841- 1843, a 15 czerwca 1844 roku poświęcone i oficjalnie oddane w użytkowanie. Za kluczową rolę w jego powstaniu uważa się misję zreformowania ówczesnego więziennictwa polskiego przez hrabiego Fryderyka Skarbka, który zakładał zbudowanie 10 więzieni. Było to trzecie więzienie: po stołecznym Pawiaku i więzieniu w Sieradzu. Za poprzednika więzienia uważa się więzienie inkwizycyjne w Łukowie, które znajdowało się w budynku klasztornym. Zostało ono zbudowane w amerykańskim systemie celkowym z przeznaczeniem na 117 aresztantów. Projekt budowy został opracowany przez znanego architekta rządowego, autora planów wielu budynków użyteczności publicznych Królestwa Polskiego, Henryka Marconiego. Głównym gmachem więzienia był 4-kondyngnacyjny, murowany budynek korpusu głównego, ujęty narożnymi basztami. We wschodnie skrzydło muru więziennego wkomponowano piętrowy budynek sądowy. W tympanonie od obecnej ulicy Pułaskiego znajduje się alegoria Sprawiedliwości: 3 antyczne boginie mierzące na wagach dobre i złe ludzkie uczynki. Z dniem 1 lipca 1876 oku zamknięto gmach sadowy, a w marcu 1880 roku otworzono w tym miejscu szpital ( lazaret ), a także oddział etapowy („etapnoje otdielenje”) i kobiecy („żenskaja tjurma”). 1 lipca 1884 roku oddano do użytkowania oczekiwany od dawna dom administracyjny. Aby rozładować przepełnienie panujące w starym gmachu postanowiono wybudować nowy pawilon zwany w rosyjskich dokumentach „nowym więzieniem” ( dosłownie „nowaja tjurma” ). W zasadzie budowle wzniesione w okresie carskim nadały więzieniu kształt architektoniczny trwający do dzisiaj. Więzienie w Siedlcach początkowo było uważane ( w czasach zwiększonej autonomii Królestwa Polskiego ) za swoisty budynek użyteczności publicznej. Takie pojmowanie jego roli szybko zmieniło się w wyniku stosowania carskich represji politycznych. Stało się ono w tym czasie prawdziwym symbolem powstań i ucisku politycznego władzy zaborczej. Więzieni byli tutaj powstańcy styczniowi, unici podlascy, rewolucjoniści i bojownicy o niepodległość. Najsławniejszym więźniem politycznym tego okresu był Feliks Dzierżyński, osławiony i krwiożerczy dowódca sowieckiej Czeka .Zresztą w naszym zakładzie funkcjonowała cela – muzeum poświęcona jego pobytowi. Patronował również sąsiedniej, przylegającej do zakładu ulicy ( notabene wróciła ona w roku 1989 do poprzedniej nazwy). Po ewakuacji jednostki przez Rosjan w 1915 roku więzienie zostało podane władzy okupacyjnej, tym razem niemieckiej. W tym czasie zapełniło się ono aresztantami, przede wszystkim za nieprzestrzeganie niemieckich zarządzeń administracyjnych. Panowały bardzo ciężkie warunki bytowe. Wielu osadzonych nie doczekało się końca nawet kilkumiesięcznej kary. Po kryzysie przysięgowym nastąpiły aresztowania konspiratorów z podlaskiej POW. Zakład siedlecki w zaraniu niepodległości został przejęty od Niemców bez stosowania przemocy. Przed ofensywą bolszewicką na Polskę w lipcu 1920 roku więzienie zostało tymczasowo przeniesione w głąb kraju. Specyficzną grupę skazanych w okresie międzywojennym stanowili oskarżeni i skazani za działalność wywrotową i antypaństwową. Wśród nich dominowali komuniści i ich sympatycy, przeważnie pochodzenia żydowskiego oraz ukraińscy działacze nacjonalistyczni m.in. Stefan Bandera. Tutaj na krótko przebywał po swoim powrocie z emigracji Wincenty Witos, wybitny mąż stanu i trzykrotny, przedwojenny premier rządu polskiego. We wrześniowej zawierusze więzienie przestało funkcjonować. Grupy więzienników uciekały na Wschód, gdzie byli zatrzymywani , a później rozstrzeliwani przez sowieckie NKWD np. przodownik Wincenty Kulenty. Okres II Wojny Światowej spowodował zwielokrotnienie surowych represji politycznych okupanta hitlerowskiego. Funkcjonariusze więzienni przystąpili do konspiracji, głównie AK- owskiej. Spośród nich był ks. Marian Myrcha, odznaczony w latach 90-tych medalem resortowym. Najbardziej spektakularnym sukcesem ruchu oporu była brawurowa akcja NSZ, która uwolniła sztab XII Okręgu tej organizacji w dniu 12 marca 1944 roku, o czym zaświadcza obecnie tablica pamiątkowa. Okupacyjny naczelnik więzienia Apolinary Świderski przed wkroczeniem Armii Czerwonej nakazuje uwolnić więźniów. Opuszczone więzienie zostało rozszabrowane. Po reaktywowaniu przeszło ono pod władzę resortu bezpieczeństwa publicznego. Częścią więzienia zawiadywali Sowieci bez możliwości jakiejkolwiek kontroli ze strony polskiej. Wzmogły się represje doby stalinowskiej. Kadrę przedwojenną i tą z czasów okupacji zwalniano, a nowo przyjętych poddawano politycznej indoktrynacji, a także inwigilacji. Ustalono 40 nazwisk osób straconych w tym okresie m. in. obok zbrodniarzy hitlerowskich figurują polscy patrioci. W ramach akcji odwetowych zbrojne podziemie skrytobójczo zastrzeliło 2 naczelników więzienia: Józefa Zwolińskiego i Władysława Sadowskiego.
DZIAŁ DOZORU ELEKTRONICZNEGO
Działy Dozoru Elektronicznego w ramach Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Warszawie, funkcjonują w Areszcie Śledczym w Radomiu, Zakładzie Karnym w Siedlcach oraz Areszcie Śledczym w Warszawie Grochowie.
W dniu 01.05.2021r roku na terenie Zakładu Karnego w ramach struktury Działu Ochrony powołano Zespól Terenowy Systemu Dozoru Elektronicznego, w skład którego wchodzi 11 funkcjonariuszy: 5 kobiet, 6 meżczyzn. Funkcjonariusze pełniący służbę w Dziale Dozoru Elektronicznego do swojej dyspozycji jeden samochód służbowy. Załogi Zespołów Terenowych Systemu Dozoru Elektronicznego realizują czynności materialno – techniczne w terenie, u osób objętych dozorem elektronicznym przez 24 godziny na dobę, 365 dni w roku. Współpracują z Centralą Monitorowania i Podmiotem Dozorującym, który zleca wizyty na polecenie sądu, prokuratury, oraz kuratora. Obszarowo zakres działania funkcjonariuszy Działu Dozoru Elektronicznego Zakładu Karnego w Siedlcach obejmuje województwa: lubelskie, podlaskie oraz mazowieckie.
Podstawowym zadaniem zespołów SDE jest przede wszystkim wykonywanie czynności materialno-technicznych związanych z wykonywaniem kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Realizacja czynności wykonywanych przez funkcjonariuszy Służby Więziennej polega na: sprawdzaniu warunków technicznych; instalacji urządzeń monitorujących; deinstalacji urządzeń monitorujących po zakończeniu lub przerwaniu odbywania kary, jak również wizyty związane z kontrolą lub naruszeniem warunków odbywania kary.